English GİRİŞ YAP

Hans Küng’ün Küresel Ahlâk Düşüncesi

Hümeyra Karagözoğlu

20 Eylül 2008        
De­ğer­len­dir­me: Kübra Şenel
 
Me­de­ni­yet Araş­tır­ma­la­rı Mer­ke­zi’nin dü­zen­le­di­ği Tez­gâh­ta­ki­ler top­lan­tı­la­rı­nın Ey­lül ayı ko­nu­ğu, “Hans Küng’ün Kü­re­sel Ah­lâk Dü­şün­ce­si” baş­lık­lı yük­sek li­sans te­zi­ni Mar­ma­ra Üni­ver­si­te­si İla­hi­yat Fa­kül­te­si Fel­se­fe ve Din Bi­lim­le­ri Bi­lim Da­lı’nda ta­mam­la­yan Hü­mey­ra Ka­ra­gö­zoğ­lu’ydu. Ka­ra­gö­zoğ­lu, su­nu­mu­na şu so­ru­lar­dan ha­re­ket­le baş­la­dı:
1. Kü­re­sel ah­lâ­kın ev­ren­sel ah­lâk prob­lem­le­ri­ne ge­tir­di­ği çö­züm öne­ri­le­ri ne­ler­dir?
2. Kü­re­sel ah­lâ­kın din­ler­le olan iliş­ki­le­ri ve din fel­se­fe­si­ne da­ir ta­zam­mun­la­rı ne­ler­dir?
3. Öner­me­le­ri fel­se­fî açı­dan an­lam­lı mı­dır?
4. So­mut ola­rak ne öner­mek­te­dir?
5. Dün­ya­da bu­nun üze­rin­den ne tür tar­tış­ma­lar yü­rü­tül­mek­te­dir?
Ka­ra­gö­zoğ­lu bu so­ru­lar­dan ha­re­ket­le te­zin çer­çe­ve­si­nin 1. Kav­ram ve ta­rih­çe, 2. Din fel­se­fe­si ve ah­lâk fel­se­fe­si açı­sın­dan kü­re­sel ah­lâ­kın ma­hi­ye­ti, 3. So­run ola­rak ni­te­le­nen du­rum­lar ve çö­züm­ler şek­lin­de oluş­tu­ğu­nu söy­le­di.
Ka­ra­gö­zoğ­lu’nun te­zi­nin çer­çe­ve­si­ni oluş­tu­ran so­ru­la­rı tek tek ele ala­rak yap­tı­ğı su­nu­mu, şu şe­kil­de özet­le­mek müm­kün­dür:
1948’de­ki İn­san Hak­la­rı Be­yan­na­me­si ile ilk de­fa or­tak de­ğer­ler­den bah­se­dil­me­ye baş­lan­dı. Kü­re­sel ah­lâk­çı­lar bun­la­rı ken­di se­lef­le­ri ola­rak ka­bul et­mek­te­dir­ler. Kü­re­sel ah­lâk dü­şün­ce­si­nin fi­kir ba­ba­sı, ay­nı za­man­da ka­to­lik bir pa­paz olan Hans Küng’tür. Pa­pa­nın ya­nıl­maz­lı­ğı­nı red­det­ti­ği için Va­ti­kan ta­ra­fın­dan oto­ri­te­si il­ga edil­dik­ten son­ra Tü­bin­gen’de te­olo­ji pro­fe­sö­rü ola­rak ça­lı­şan Küng, 1989’dan iti­ba­ren çe­şit­li ül­ke­ler­de ver­di­ği “Din­ler ara­sın­da ba­rış ol­ma­dan mil­let­ler ara­sın­da ba­rış ola­maz” ana­fi­kir­li se­ri kon­fe­rans­lar sa­ye­sin­de kü­re­sel ah­lâk fik­ri­ni yay­ma­ya baş­lar ve 1990 yı­lın­da Pro­ject Wel­tet­hos ad­lı ki­ta­bı­nı ya­zar. ‘Wel­tet­hos’, Dün­ya ah­lâ­kı de­mek­tir ve Küng il­ke­le­ri de­ğil, ah­lâ­kî dav­ra­nış­la­rı kas­tet­ti­ği için bu kav­ra­mı kul­lan­mış­tır. Fa­kat ki­tap İn­gi­liz­ce­ye çev­ril­di­ğin­de et­hos kav­ra­mı­nın ter­cü­me­sin­de prob­lem çık­mış­tır. Çün­kü et­ho­sun İn­gi­liz­ce kar­şı­lı­ğı et­hics­tir (ah­lâk fel­se­fe­si). Bun­dan do­la­yı Küng ‘et­hics’ ye­ri­ne ‘et­hic’ kul­la­na­rak bu­ra­da ah­lâ­kî dav­ra­nış­la­rı kas­tet­ti­ği­ni vur­gu­la­mak is­ter. Bu şe­kil­de ev­ren­sel so­run­la­ra ce­vap üre­ten ev­ren­sel ce­vap­la­rın tü­mü­ne ve­ri­len bir ad olan Glo­bal Et­hics’den ken­di­ni ayır­mış olur. Dün­ya Din­le­ri Par­la­men­to­su’nun is­te­ği üze­ri­ne Küng 1993’te kü­re­sel ah­lâk be­yan­na­me­si­ni ha­zır­lar ve Par­la­men­to ta­ra­fın­dan be­yan­na­me ka­bul edi­lir.

 

(Makalenin tamamını okumak için "indir"e tıklayınız.)

 

HAVADİS

TÜM HABERLER

EDİTÖRDEN

SEMİNERLER

Vakıf faaliyetlerinin en gelenekseli olan seminerler, her yıl güz ve bahar dönemlerinde gerçekleşiyor.

DETAYLI BİLGİ


BİZİ TAKİP EDİN

Vakfımızın düzenlediği programlardan (seminer, sempozyum, panel, vs.) haberdar olmak için e-posta adresinizi bırakabilirsiniz.