English SIGN IN

Hans Küng’ün Küresel Ahlâk Düşüncesi

Hümeyra Karagözoğlu

20 Eylül 2008        
De­ğer­len­dir­me: Kübra Şenel
 
Me­de­ni­yet Araş­tır­ma­la­rı Mer­ke­zi’nin dü­zen­le­di­ği Tez­gâh­ta­ki­ler top­lan­tı­la­rı­nın Ey­lül ayı ko­nu­ğu, “Hans Küng’ün Kü­re­sel Ah­lâk Dü­şün­ce­si” baş­lık­lı yük­sek li­sans te­zi­ni Mar­ma­ra Üni­ver­si­te­si İla­hi­yat Fa­kül­te­si Fel­se­fe ve Din Bi­lim­le­ri Bi­lim Da­lı’nda ta­mam­la­yan Hü­mey­ra Ka­ra­gö­zoğ­lu’ydu. Ka­ra­gö­zoğ­lu, su­nu­mu­na şu so­ru­lar­dan ha­re­ket­le baş­la­dı:
1. Kü­re­sel ah­lâ­kın ev­ren­sel ah­lâk prob­lem­le­ri­ne ge­tir­di­ği çö­züm öne­ri­le­ri ne­ler­dir?
2. Kü­re­sel ah­lâ­kın din­ler­le olan iliş­ki­le­ri ve din fel­se­fe­si­ne da­ir ta­zam­mun­la­rı ne­ler­dir?
3. Öner­me­le­ri fel­se­fî açı­dan an­lam­lı mı­dır?
4. So­mut ola­rak ne öner­mek­te­dir?
5. Dün­ya­da bu­nun üze­rin­den ne tür tar­tış­ma­lar yü­rü­tül­mek­te­dir?
Ka­ra­gö­zoğ­lu bu so­ru­lar­dan ha­re­ket­le te­zin çer­çe­ve­si­nin 1. Kav­ram ve ta­rih­çe, 2. Din fel­se­fe­si ve ah­lâk fel­se­fe­si açı­sın­dan kü­re­sel ah­lâ­kın ma­hi­ye­ti, 3. So­run ola­rak ni­te­le­nen du­rum­lar ve çö­züm­ler şek­lin­de oluş­tu­ğu­nu söy­le­di.
Ka­ra­gö­zoğ­lu’nun te­zi­nin çer­çe­ve­si­ni oluş­tu­ran so­ru­la­rı tek tek ele ala­rak yap­tı­ğı su­nu­mu, şu şe­kil­de özet­le­mek müm­kün­dür:
1948’de­ki İn­san Hak­la­rı Be­yan­na­me­si ile ilk de­fa or­tak de­ğer­ler­den bah­se­dil­me­ye baş­lan­dı. Kü­re­sel ah­lâk­çı­lar bun­la­rı ken­di se­lef­le­ri ola­rak ka­bul et­mek­te­dir­ler. Kü­re­sel ah­lâk dü­şün­ce­si­nin fi­kir ba­ba­sı, ay­nı za­man­da ka­to­lik bir pa­paz olan Hans Küng’tür. Pa­pa­nın ya­nıl­maz­lı­ğı­nı red­det­ti­ği için Va­ti­kan ta­ra­fın­dan oto­ri­te­si il­ga edil­dik­ten son­ra Tü­bin­gen’de te­olo­ji pro­fe­sö­rü ola­rak ça­lı­şan Küng, 1989’dan iti­ba­ren çe­şit­li ül­ke­ler­de ver­di­ği “Din­ler ara­sın­da ba­rış ol­ma­dan mil­let­ler ara­sın­da ba­rış ola­maz” ana­fi­kir­li se­ri kon­fe­rans­lar sa­ye­sin­de kü­re­sel ah­lâk fik­ri­ni yay­ma­ya baş­lar ve 1990 yı­lın­da Pro­ject Wel­tet­hos ad­lı ki­ta­bı­nı ya­zar. ‘Wel­tet­hos’, Dün­ya ah­lâ­kı de­mek­tir ve Küng il­ke­le­ri de­ğil, ah­lâ­kî dav­ra­nış­la­rı kas­tet­ti­ği için bu kav­ra­mı kul­lan­mış­tır. Fa­kat ki­tap İn­gi­liz­ce­ye çev­ril­di­ğin­de et­hos kav­ra­mı­nın ter­cü­me­sin­de prob­lem çık­mış­tır. Çün­kü et­ho­sun İn­gi­liz­ce kar­şı­lı­ğı et­hics­tir (ah­lâk fel­se­fe­si). Bun­dan do­la­yı Küng ‘et­hics’ ye­ri­ne ‘et­hic’ kul­la­na­rak bu­ra­da ah­lâ­kî dav­ra­nış­la­rı kas­tet­ti­ği­ni vur­gu­la­mak is­ter. Bu şe­kil­de ev­ren­sel so­run­la­ra ce­vap üre­ten ev­ren­sel ce­vap­la­rın tü­mü­ne ve­ri­len bir ad olan Glo­bal Et­hics’den ken­di­ni ayır­mış olur. Dün­ya Din­le­ri Par­la­men­to­su’nun is­te­ği üze­ri­ne Küng 1993’te kü­re­sel ah­lâk be­yan­na­me­si­ni ha­zır­lar ve Par­la­men­to ta­ra­fın­dan be­yan­na­me ka­bul edi­lir.

 

(Makalenin tamamını okumak için "indir"e tıklayınız.)

 

NEWS

ALL NEWS

خيار المحررين

SEMINARS

As the most traditonal activity of BISAV, the courses take place in every fall and spring of a year.

MORE INFO


تابعنا

الاشتراك في النشرة الإخبارية لدينا لتلقي الأخبار والتحديثات.