English GİRİŞ YAP

Mecmua-Bir Osmanlı Ulema Ailesi: Arabzâde Örneği

Bir Osmanlı Ulema Ailesi:
Arabzâde Örneği

Arzu Güldöşüren

 

Gi­riş

Os­man­lı Dev­le­ti’nin or­ta­ya çı­kı­şın­dan yı­kı­lı­şı­na ka­dar de­vam eden sü­reç­te ule­ma; mü­der­ris­lik, ka­dı­lık, imam­lık, ha­tip­lik, mü­ez­zin­lik va­zi­fe­le­ri­ni uh­de­sin­de bu­lun­du­ra­rak dev­let hiz­me­ti­ni yü­rüt­tü­ğü gi­bi ay­nı za­man­da si­ya­sî, sos­yal, as­ke­rî, ik­ti­sa­dî ve kül­tü­rel ha­di­se­ler­de de et­ki­li ola­rak dev­le­tin gi­di­şa­tı­na yön ve­ren eli­tin en ön­de ge­len­le­ri ara­sın­da yer al­mış­tır. “Dev­let içe­ri­sin­de bu ka­dar et­kin bir ye­re sa­hip olan Os­man­lı ule­ma­sı kim­dir?” so­ru­su­nu sor­du­ğu­muz­da tek tek fert­ler­le ve ule­ma ai­le­le­riy­le kar­şı­laş­mak­ta­yız. Ule­ma ai­le­le­ri özel­lik­le 18. yüz­yıl­da il­mi­ye sı­nı­fı için­de bir çe­şit kad­ro­ya sa­hip ol­muş ve il­mi­ye ta­ri­ki­nin en yük­sek ma­kam­la­rın­da gö­rev al­mış­tır. Bu ça­lış­ma­da Arab­zâ­de ai­le­sin­den ha­re­ket­le bu­nun se­bep­le­ri or­ta­ya kon­ma­ya ça­lı­şı­la­cak, mo­dern­leş­me dö­ne­miy­le bir­lik­te ule­ma­nın eği­tim al­dı­ğı okul­lar­da ve is­tih­dam edil­dik­le­ri alan­lar­da gö­rü­len fark­lı­laş­ma­ya de­ği­ni­lip di­ğer yan­dan da bir ule­ma ai­le­si­nin bel­li baş­lı hu­su­si­yet­le­ri üze­rin­de du­ru­la­cak­tır. Bu nok­ta­da Arab­zâ­de ai­le­si, on ku­şak­tan be­ri il­mi­ye sı­nı­fı­nın için­de yer ala­rak ule­ma­yı ta­nı­ma­mız için ye­ter­li mal­ze­me­yi için­de ba­rın­dır­ma­sı se­be­biy­le bu ça­lış­ma için bir ör­nek teş­kil et­mek­te­dir.

Ça­lış­ma­da araş­tır­ma eser­le­ri ve ma­ka­le­ler ya­nın­da bi­yog­ra­fi kay­nak­la­rın­dan, va­ka­nü­vis ta­rih­le­rin­den, Baş­ba­kan­lık Os­man­lı Ar­şi­vi, İs­tan­bul Müf­tü­lü­ğü Şer‘iy­ye Si­cil­le­ri Ar­şi­vi ve Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü Ar­şi­vi’nden is­ti­fa­de edil­miş­tir.

 

* Bu ça­lış­ma, 10-11 Mart 2007 ta­ri­hin­de dü­zen­le­nen Bi­lim ve Sa­nat Vak­fı XVII­I. Öğ­ren­ci Sem­poz­yu­mu’nda teb­liğ ola­rak su­nul­muş­tur. 

 

(Makalenin tamamına ulaşmak için indir butonunu tıklayınız!)

HAVADİS

TÜM HABERLER

EDİTÖRDEN

2024 Güz Programı

Vakıf faaliyetlerinin en gelenekseli olan seminerler, her yıl güz ve bahar dönemlerinde gerçekleşiyor.

DETAYLI BİLGİ


BİZİ TAKİP EDİN

Vakfımızın düzenlediği programlardan (seminer, sempozyum, panel, vs.) haberdar olmak için e-posta adresinizi bırakabilirsiniz.