Gazzali Konuşmaları, yay. haz.: M. Cüneyt Kaya, 2012, 300 s.

Konuşmacılar: İlhan Kutluer- Ömer Türker- Fehrullah Terkan- Fatih Toktaş- H. Yunus Apaydın- Osman Demir- Ekrem Demirli

Gazzali, İslam düşüncesi bünyesindeki pek çok disiplinin tarihinde ondan öncekiler ve ondan sonrakiler ayrımının yapılmasına imkan sağlayan bir kavşak noktasında bulunmaktadır. Kelam, felsefe ve tasavvufun gelişimlerini, Gazzali'ye müracaat etmeden okumak oldukça zordur. Bu kurucu vasfı ile birlikte, hakikat peşinde geçen ve pek çok noktada siyasetle kesişen hayatı İslam düşüncesi araştırmacıları için ilgi çekici olmuş ve yine bu sebeple kendisi hakkında bir çok "sözde kesin ve genel-geçer" yargılar ortaya çıkmıştır. Ülkemizde İslam düşünce tarihi alanında en merkezi konumda duran Gazzali'nin, tüm bu ilgiye rağmen ilimden ziyade söylem nesnesi kılınmış olması dikkat çekicidir.

Gazzali üzerine olan söylemi yeniden ele almak, kesin ve genel-geçer yargıları tekrar gündeme getirmek maksadıyla, Gazzali'nin 900. vefat yıldönümü olan 2011 yılı vesilesiyle,Bilim ve Sanat Vakfı Medeniyet Araştırmaları Merkezi tarafından Şubat 2011-Kasım 2011 tarihleri arasında "Gazzali Tartışmaları" başlıklı yedi oturumluk bir toplantı serisi düzenlendi. Gazzali Konuşmaları isimli bu eser bu toplantı serisinin bir ürünüdür. 

Gazzali'nin felsefe, fıkıh usulü, kelam ve tasavvuf alanlarındaki konumunu irdelemeyi hedefleyen bu eserde, Gazzali hakkında oluşmuş genel yargıları sorgulayıp tahkik etmeyi, böylece genç araştırmacı adaylarında Gazzali'ye dair bir farkındalık yaratarak onun ciddi ilmi araştırma konusu haline gelmesi yolunda mütevazi bir katkı amaçlanmıştır.

İlhan Kutluer, Gazzali'nin felsefe ile ilişkisinin mahiyetini ve felsefi serüvenini ele aldı. Ardından gelen üç başlıkta Gazzali'nin filozofları tekfir ettiği meşhur "üç mesele"yi sırasıyla Ömer Türker, Fehrullah Terkan ve Fatih Toktaş katıldıkları oturumlarda ayrıntılı olarak ele aldılar. Beşinci kısımda, el-Mustasfa aslı eseriyle Gazzali'nin İslam ilimler metodolojisine yaptığı katkılar H. Yusuf Apaydın rehberliğinde incelendi. Osman Demir'in konuşmacı olduğu altıncı kısım, Gazzali'nin kelam tarihindeki yerine ayrıldı. Son oturumda Ekrem Demirli'nin delaletiyle tasavvufun gelişim tarihi içinde Gazzali'nin yeri ve sonraki dönemlere etkileri ele alındı.

Bu kitabın husule gelmesinde en önemli yere sahip kıymetli ilim adamlarına ve tartışmalar ile konunun zenginleşmesine katkıda bulunan Medeniyet Araştırmaları Merkezi bünyesinde bir araya gelen katılımcılara şükranlarımızı sunuyor, eserin Gazzali çalışmalarının seviyesinin yükselişine mütevazi bir kakıda bulunmasını ümid ediyoruz. 

M. Cüneyt Kaya 

Medeniyet Araştırmaları Merkezi Koordinatörü

Gazzali Konuşmaları kitabının bilgilerine buradan ulaşabilirsiniz. 

İÇİNDEKİLER

Gazzali ve Felsefe

İlhan Kutluer 11

Üç Mesele-1: Alemin Ezeliliği

Ömer Türker 55

Üç Mesele-2: Tanrı ve Cüz'ilerine Dair Bilgisi

Fehrullah Terkan 87

Üç Mesele-3: Ahiret Hayatının Mahiyeti: Cismani mi Ruhani mi?

Fatih Toktaş 129

Gazzali ve Fıkıh Usulü

H. Yunus Apaydın 175

Gazzali ve Kelam

Osman Demir 223

Gazzali ve Tasavvuf 

Ekrem Demirli 253

Dizin 293