Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü doktorantlarından Abdurrahman Babacan'ın aynı üniversitenin İktisat (ing) anabilimde hazırladığı "The Role of World Bank in Shaping the Post-War World Economic Structure/İkinci Dünya Savaşı Sonrası Dünya Ekonomik Sisteminin Yapılandırılmasında Dünya Bankası’nın Rolü" başlıklı yüksek lisans tezini tartışacağız. 
 

İkinci Dünya Savaşı’nın bitişiyle beraber dünya, savaş öncesi ve savaş dönemine ait ekonomik problemlerin bir daha yaşanmaması adına bir dizi sistemik değişiklik yaşamaya başladı. Büyük Buhran ve Bretton Woods’un çöküş süreci, farklı zamansal dönemlere ait benzer ekonomik sıkıntıları işaret ediyordu: istikrarsız bir makro ekonomik yapı ve bunun küresel ölçekteki yansımaları. Bu sıkıntıların üstesinden gelebilmek adına, daha önce görülmemiş bir yeniden yapılanma sürecine başlandı. Temeline sermayenin (para, üretim kapasitesi formları ve mal anlamında) liberalizasyonunun yerleştirildiği ve küresel düzeyde entegrasyon ve birbirine bağımlılık sürecinin öngörüldüğü sistemde, kurumsallık perspektifi altında uluslararası bir yönetim mekanizması kuruldu. Bu mekanizmanın başat aktörleri ise Bretton Woods kurumları olarak anılacak olan IMF, Dünya Bankası ve Dünya Ticaret Örgütü idi. Bretton Woods sisteminin öngördüğü küresel resim, temelde bu üç başat kurum tarafından kurulacak, kontrol edilecek ve işlevselliğe dönük olarak, gerektiğinde düzenlenecekti. İşte bu anlamda, sermaye akışının büyük oranda kendisine bağlı olduğu Dünya Bankası, süreç içinde farklılaşan dünya ekonomik konjonktürünün gerekliliklerine paralel olarak, kendi işlevselliği çerçevesinde bu temel misyonun garantörlüğüne soyundu. Bu bağlamda, savaş sonrası Avrupa’nın yeniden kurulumu için fon tedariği ile başlayan serüveni, 1950’lerin sonu ile birlikte yerini, kalkınma odaklı bir kurum olma sıfatına bıraktı. Özellikle bünyesindeki Uluslararası Kalkınma Kurumu aracılığıyla, kendisine kalkınmakta olan ülkelere dönük bir faaliyet alanı çizdi. 1980’lerle beraber yapısal uyum programları aracılığıyla ülkelerin politikalarında önemli ve hakim bir unsur olarak dünya ekonomi yönetim mekanizmasının odağında yer aldı ve almaya devam ediyor. Bu çalışmada, Dünya Bankası’nın uygulamalarının sonuçları ve ülkeler üzerindeki etkisini araştırmaktan ziyade, “merkezileşmiş çoktaraflılık” ilkesi çerçevesinde şekillenen uluslararası ekonomi yönetiminin, entelektüel ve teorik işleyiş mekanizmasını ve temel sacayaklarının bu çerçevedeki işlevselliğini tartıştık. Konu, entegrasyon, birbirine bağımlılık ve bunların gerçekleştiği ve kontrol edildiği zemin olma anlamında, uluslararası yönetim konseptleri bağlamında ele alındı. Bu şemanın en üstüne de kurumsallık çerçevesi yerleştirilerek, Dünya Bankası’nın zaman içinde farklılaşan rolünün bu anlamda değerlendirilmesi, bütüncül bir küresel resim sunmak üzere analiz edilmesi ve bu temel nokta bağlamında okunması doğrultusunda bir perspektif çizildi.

Abdurrahman Babacan: 1983 yılında Malatya’da doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini İstanbul’da tamamladıktan sonra 2002 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İngilizce İktisat bölümüne yerleşti. 2006 yılında bu bölümü bitirdikten sonra, yine 2006 yılında Marmara Üniversitesi İktisat (İng.) Bilim Dalı’nda Yüksek Lisans programına yerleşti. 2008 yılı Ağustos ayında “The Role of World Bank in Shaping the Post-War World Economic Structure” konulu tezini sunarak mezuniyet hakkı kazandı. 2008 Eylül’ünde Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı’nda doktorasına başladı.