The Modernization of Ottoman Learned Institutions

İlhami Yurdakul

Türkiye Araştırmaları Merkezi’nin çerçevesinde düzenlenen ve otuz ikincisi tertip edilen Tez-Makale Sunumu toplantısının Mayıs ayı konuğu İlhami Yurdakul’du.

The Culture of Fiqh in the Turkish Islamic Tradition

Heiko Henkel

Modern Psikiyatrik Paradigma

Medaim Yanık

MODERN PSİKİYATRİK PARADİGMA Bu sunumun ilk bölümünde modern psikiyatrinin temel görüşleri tanımlanacaktır. İkinci bölümde ruh hastalığını farklı kavramsallaştırmanın mümkün olup olmadığı tartışması yapılacaktır. Üçüncü bölümde modern psikiyatrik paradigmanın değerlendirmesi yapılacaktır. Son bölümde medeniyet bakış açısı ile üzerinde çalışılacak alanların tanımlanmasına çalışılacaktır. Modern psikiyatride çok sayıda ekol olmasına rağmen baskın paradigma biyolojik görüştür. Psikolojik, sosyal, kültürel, travma diğer ekollerdir. Ayrıca bu ekolleri pratik amaçlarla birleştirmeye çalışan biyo-psiko-sosyo-kültürel model de oluşturulmuştur. Biyolojik anlayışın temel tezi ruhsal hastalıkların beynin ürünü olduğu, tıbbın diğer dallarında olduğu gibi ruhsal hastalıkların da biyolojik araçlarla tedavi edileceği şeklindedir. Biyolojik görüşün iyi anlaşılması için beynin işleyişi, nöron ve nörotransmiter sistemi, genlerin etkisi, psikofarmakolojinin anlaşılması gereklidir. Biyolojik psikiyatrinin önemli diğer bir parçası sınıflama sistemleridir. Bipolar bozukluk hem sınıflama için hem de biyolojik kavramsallaştırma için iyi bir modeldir. Ruhsal hastalıkları modern psikiyatrinin paradigmaları dışında izah etmenin mümkün olup olmadığı tartışılmaya değer bir konudur. İslam medeniyetinin geçmişte ruhsal hastalıklara karşı nasıl bir tutum oluşturduğu anlaşılması önemlidir. Gündelik pratiğimizde sıklıkla gördüğümüz bedenden ayrı bir varlık olan ruhun hastalanması, veya ruhsal hastalıkların cin, büyü etkisiyle oluştuğu şeklindeki yaygın düşünme biçimini nasıl değerlendirmeliyiz? Bedenden ayrı bir ruh kavramı ve bu ruhun bozulmasıyla ruhsal hastalıkların oluştuğu düşünme biçimi medeniyetimizin algılama biçimi olabilir mi? Yoksa bu düşünmenin ötesinde bir algılamaya mı ulaşmalıyız? Bu sorular anlamlıdır ve sunum sürecinde tartışma konusu yapılacaktır. Modern psikiyatriye karşı farklı tutumlar mümkündür. Bunlar; tam kabul, tam itiraz, parçacı itirazcılık veya yeni bir form kazandırma girişimleri şeklinde olabilir. Modern psikiyatriyi değerlendirme sürecinde bir takım zorluklar olmaktadır. Birinci zorluk, psikiyatriyi içten bilmeyenler nüfuz etmede zorluk çeker. İkinci zorluk ise alanın içinden gelenin zihni belirlenmiş ve ikna olmuş olur. Diğer bir zorluk tutarlı bir düşünme sistemine sahip, çerçevesi dönemsel bir düşünme biçimi tarafından belirlenmiş bir bakış açısıyla yapılan yüzeysel entelektüel tutumdur. Bu tutumun 1960’lı yıllardaki örneği antipsikiyatri görüşüdür. Bir diğeri de postmodernizm tartışmaları çerçevesinde yapılan yorumlardır. Muhalif olmanın tatlı keyfi üzerinde olmak hakikate yakın olduğumuz anlamına gelmez. Modern psikiyatrinin güçlü ve etkin konumuna karşın, medeniyet bakış açısıyla çalıştığımızda güçlü düşünme biçimleri oluşturmamız mümkündür. Çalışılacak alanlardan bir kültür psikiyatri ilişkisidir. Kültürel psikiyatri modern psikiyatrinin içselleştirdiği alanlardan biri olmasına rağmen ait olduğumuz medeniyet bakış açısıyla yeterli ça