MAM ROUNDTABLE MEETINGS

Meşşâî Felsefede Özgür İradenin İmkânı

Emre Çeliker

14 Aralık 2024 Cumartesi 13:00 Salon: ŞAKİR KOCABAŞ SALONU

"İslam Felsefesi Konuşmaları" serisinin sekizinci oturumunda Emre Çeliker ile "Meşşâî Felsefede Özgür İradenin İmkânı" başlıklı doktora tezini konuşacağız.

Klasik özgürlük tartışmalarının merkezinde yer alan en önemli kavramlar, irade ve tercih kavramlarıdır. Bu kavramlar, nedensellik ve kader gibi belirlenmişlik ifade eden terimlerle birlikte ele alınmalıdır. Nitekim İslam düşüncesinde Meşşâîler olarak adlandırılan filozofların bir yandan Aristotelesçi ahlak teorisini, bir yandan da Yeni Platoncu metafiziği ihtiva eden görüşleri özgür eylem-belirlenmiş evren ikilemini yansıtmaktadır.
 
Bu çalışmada, öncelikle iradî eylemin yapısı ve eylemi meydana getiren süreçler etrafında Meşşâî filozofların görüşleri ele alınmıştır. Klasik tabirle ayaltı âlemde insandan başka tercih, özgür irade ve sorumluluk tanınabilen varlık bulunmadığından, bu önemli farkı tespit edebilmek adına özellikle Aristoteles'in hareket ve eyleme dair görüşlerinin tevarüs edilişi incelenmiştir. Bununla birlikte, insanın akıl sahibi bir varlık olup bu özelliğini eylemlerine uygulaması, ona iradî özgürlük atfetmek adına tek başına yeterli değildir. Bu açıdan filozofların nedensellik ve kader görüşleri ile insanın eylemlerindeki imkânın bağdaşıp bağdaşmadığı incelenmiştir. Sonuçlar "bağdaşırcılık", “bağdaşmazcılık”, "determinizm" ve "indeterminizm" gibi terimler aracılığıyla değerlendirilerek güncel görüşlerle bağlantılı olarak açıklanmıştır.

خيار المحررين

SEMINARS

As the most traditonal activity of BISAV, the courses take place in every fall and spring of a year.

MORE INFO


تابعنا

الاشتراك في النشرة الإخبارية لدينا لتلقي الأخبار والتحديثات.