Osmanlı Taşrasında II. Meşrutiyet

20 Aralık 2008 
De­ğer­len­dir­me: Hatice Çolak Yentürk
 
Os­man­lı taş­ra­sın­da II. Meş­ru­ti­yet, Meş­ru­ti­yet’in ila­nı­nın 100. se­ne-i dev­ri­ye­sin­de Tür­ki­ye Araş­tır­ma­la­rı Mer­ke­zi’nin dü­zen­le­di­ği ve üç otu­rum­da top­lam se­kiz teb­li­ğin su­nul­du­ğu bir sem­poz­yum ile ha­tır­lan­dı.
I. Otu­rum’un Yö­ne­ti­ci­si İs­ma­il Ka­ra, Meş­ru­ti­yet dö­ne­mi taş­ra­sı­na ait ba­sın ko­lek­si­yon­la­rı­nın ye­ter­siz ve mo­nog­ra­fi­le­rin çok az olu­şu se­be­biy­le ko­nu­nun ça­lı­şıl­ma­sı en zor, fa­kat zevk­li ve be­re­ket­li ko­nu­lar­dan bi­ri ol­du­ğu­na işa­ret et­ti­ği gi­riş ko­nuş­ma­sı­nın ar­dın­dan sö­zü, “Jön Türk­le­rin Taş­ra­ya Yö­ne­lik Pro­pa­gan­da­la­rı” baş­lık­lı su­nu­muy­la Enes Ka­bak­çı’ya bı­rak­tı. Ka­bak­çı’ya gö­re Jön Türk­lük her ne ka­dar he­te­ro­jen ve ge­nel bir ya­pı­lan­may­sa da, İt­ti­hat ve Te­rak­ki’nin ku­ru­cu nes­li­nin on­da do­ku­zu taş­ra kö­ken­li idi, an­cak dü­şün­sel ola­rak mer­kez­de ka­lan bu nes­lin he­men hiç­bir ta­le­bi taş­ra­ya iliş­kin de­ğil­di. Taş­ra­da bu­lu­nan her vi­la­ye­tin ken­di özel şart­la­rı­na gö­re ör­güt­len­me­si ge­rek­ti­ği­ni sa­vu­nan İt­ti­hat ve Te­rak­ki Ce­mi­ye­ti, bu an­lam­da taş­ra­ya yö­ne­lik ge­nel bir pro­pa­gan­da yü­rüt­mü­yor­du. Taş­ra­da teş­ki­lat­lan­ma, sem­pa­ti­zan ola­rak Jön Türk neş­ri­ya­tı­nı ta­kip eden ve za­man­la ak­ti­vist­le­şen ki­şi­ler­ce oluş­tu­ru­lu­yor ve taş­ray­la il­gi­li bil­gi­le­re de bu okur­lar ara­cı­lı­ğıy­la ula­şı­lı­yor­du. Bu­nun­la be­ra­ber Os­man­lı top­rak­la­rı içe­ri­sin­de 1907’ye ka­dar şu­be açıl(a)ma­mış, taş­ra ile ir­ti­bat­lar da­ha zi­ya­de taş­ra­ya sı­nır teş­kil et­ti­ği söy­le­ne­bi­le­cek Gi­rit, Ka­zan­lık, Kı­rım, Vi­din, Kan­di­ye gi­bi ge­çiş böl­ge­le­ri üze­rin­den sağ­lan­mış­tır ki ‘dâ­hil’de­ki şu­be­le­rin az­lı­ğı­na oran­la bu tür sı­nır böl­ge­le­rin­de­ki 10’dan faz­la şu­be de bu­nun bir gös­ter­ge­si­dir. Ana­do­lu’ya yö­ne­lik pro­pa­gan­da ve teş­ki­lat­lan­ma fa­ali­yet­le­ri, İz­mir’le te­mas­la­rın art­ma­sı (1907), İs­tan­bul Şu­be­si­nin ak­tif ola­rak fa­ali­ye­te geç­me­si ve 1906’da Se­la­nik’te­ki Os­man­lı Hür­ri­yet Ce­mi­ye­ti ve Pa­ris’te­ki Os­man­lı Te­rak­ki ve İt­ti­hat Ce­mi­yet­le­ri­nin bir­leş­me­sin­den son­ra sü­rat ka­zan­mış­tır ve ol­duk­ça hız­lı bir şe­kil­de meş­ru­ti­yet­çi fi­kir­ler bu böl­ge­le­re in­ti­kal edip kar­şı­lık bul­muş­tur.
(Makalenin tamamını okumak için "indir"e tıklayınız.)

EDITOR'S CHOICE

SEMINARS

As the most traditonal activity of BISAV, the courses take place in every fall and spring of a year.

MORE INFO


FOLLOW US

Add your e-mail address here to be informed about our programs (seminars, symposiums, panels, etc.).