Türkçe SIGN IN

Görünmeyen Umman: 70. Ölüm Yıldönümünde Ahmet Avni Konuk

15 Kasım 2008     
Oturum Başkanı: Reşat Öngören
Sa­vaş Ş. Bark­çin: “Ah­med Av­ni Bey:
Gö­rün­me­yen Um­man”
Mus­ta­fa Tah­ra­lı: “Ah­met Av­ni Bey’in
Fü­sû­su’l-Hi­kem Şer­hi”
Sa­fi Ar­pa­guş: “Ah­met Av­ni Bey’in
Mes­ne­vî-i Şe­rif Şer­hi”
Sa­vaş Ş. Bark­çin: “Ko­nuk ve Mu­si­ki:
Raks ve Te­ren­nüm”
 
Değerlendirme: Zülfikar Kürüm
 
Cum­hu­ri­yet’in ku­ru­lu­şu­nun pe­şi sı­ra ya­pı­lan dev­rim­ler ne­ti­ce­sin­de bu top­rak­lar­da ya­şa­yan, bu top­rak­la­ra ha­yat ve­ren bir­çok ilim, ir­fan ve sa­nat er­ba­bı çe­şit­li akı­bet­le­re uğ­ra­dı. Akı­bet­le­rin he­men hep­si hü­zün­lüy­dü ve bu de­ğer­li in­san­la­rın bir­ço­ğu ver­mek is­te­dik­le­ri eser­le­ri ve­re­me­den gö­çüp git­miş­ler­di. Çe­şit­li ya­sak­la­rın hü­küm sür­dü­ğü o gün­ler­de, PTT Mü­dür Yar­dım­cı­lı­ğı ya­pan ve fa­kat as­lın­da bir um­man, gö­rün­me­yen um­man ol­du­ğu gü­nü­müz­de da­ha ye­ni ye­ni an­la­şı­lan Ah­met Av­ni Bey, giz­li­ce eser­le­ri­ni ya­zan, bu eser­le­ri­nin ya­yım­la­na­ma­ya­ca­ğı­nı ken­di­si­ne söy­le­yen­le­re “Ben sa­de­ce yaz­mak­la va­zi­fe­li­yim” di­ye mu­ka­be­le ede­cek ka­dar te­vek­kül sa­hi­bi bü­yük bir âlim ola­rak arz-ı en­dam eder. Âlim ki­şi­li­ği­nin ya­nı sı­ra, Ah­met Av­ni Bey’in ay­nı za­man­da pek ka­len­der bir mu­ta­sav­vıf, bü­yük bir mû­sı­ki­şi­nas, mû­sı­ki na­za­ri­yat­çı­sı ve çok güç­lü bir şa­ir ol­ma­sı, ken­di­si­ni yâd et­me­yi el­zem kı­lı­yor.
Tür­ki­ye Araş­tır­ma­la­rı Mer­ke­zi ma­ri­fe­tiy­le Ka­sım ayın­da Ah­met Av­ni Bey’i “Gö­rün­me­yen Um­man: 70. Ölüm Yıl­dö­nü­mün­de Ah­met Av­ni Ko­nuk” baş­lık­lı bir an­ma top­lan­tı­sıy­la yâd et­tik. Re­şat Ön­gö­ren’in otu­rum baş­kan­lı­ğı­nı yap­tı­ğı, Sa­vaş Ş. Bark­çin, Mus­ta­fa Tah­ra­lı ve Sa­fi Ar­pa­guş’un pa­ne­list ola­rak ka­tıl­dık­la­rı bir pa­nel ile, Sa­vaş Ş. Bark­çin’in, Ah­met Av­ni Bey’e ait Fih­rist-i Mâ­kâ­mât’tan te­ren­nüm et­ti­ği, ney­zen Nu­rul­lah Ka­nık’ın eş­li­ğin­de kü­çük bir din­le­ti­den olu­şan an­ma top­lan­tı­sı yak­la­şık iki sa­at sür­dü.
Prog­ram İs­tan­bul Üni­ver­si­te­si İla­hi­yat Fa­kül­te­si’nde öğ­re­tim üye­si olan Re­şat Ön­gö­ren’in açış ko­nuş­ma­sıy­la baş­la­dı. Ken­di­si de ta­sav­vu­fî araş­tır­ma­lar ya­pan ve TDV İs­lâm An­sik­lo­pe­di­si’nde “Ah­med Av­ni Ko­nuk” mad­de­si­ni ya­zan Ön­gö­ren, Ah­met Av­ni Bey’in Fu­sû­su’l-Hi­kem, Fî­hi Mâ Fîh ve Mes­ne­vî-i Şe­rif şâ­ri­hi ol­du­ğu­nu vur­gu­la­dı; ar­dın­dan Sa­vaş Bark­çin’i tak­dim et­ti.
Gö­rün­me­yen Um­man: Ah­met Av­ni Ko­nuk ad­lı ki­ta­bı ya­kın­da oku­yu­cuy­la bu­lu­şa­cak olan Ney­zen Ali Sa­rı­gül’ün et­ki­siy­le Ah­met Av­ni Bey üze­ri­ne ça­lış­ma­ya baş­la­yan Sa­vaş Bark­çin, Ah­met Av­ni Bey hak­kın­da bi­lin­me­yen bir­çok nok­ta­ya de­ğin­di. Ah­met Av­ni Bey’in ne­se­bin­den me­mu­ri­yet ha­ya­tı­na, me­mu­ri­ye­ti­nin ken­di­si üze­rin­de­ki et­ki­le­ri­ne, ho­ca­la­rın­dan ta­le­be­le­ri­ne, ha­fız­lı­ğın­dan bir ‘kâr’ın­da bah­set­ti­ği ve ha­ya­tı­nı özet­le­yen “Raks u te­ren­nüm hâl-i dî­lim­dir be­nim” bey­ti­ne, bes­te­le­rin­den mû­sı­ki na­za­ri­ya­tı­na, âyin-i şe­rif ve şi­ir­le­rin­den şerh­le­ri­ne, il­mî de­rin­li­ğin­den dö­ne­mi­nin şart­la­rı­na, ev­li­li­ğin­den ha­yat tar­zı­na, ve­fa­tın­dan me­za­rı­na her yö­nüy­le din­le­yi­ci­yi Üs­tad’ın ha­ya­tı­na bu­yur et­ti.
Sa­vaş Bark­çin’in ar­dın­dan tak­dim edi­len Mus­ta­fa Tah­ra­lı, Mar­ma­ra Üni­ver­si­te­si İla­hi­yat Fa­kül­te­si’nde öğ­re­tim üye­si. Mer­hum Sel­çuk Eray­dın Ho­ca ile, Ah­met Av­ni Bey’in şerh­le­ri­ni yıl­lar­ca ça­lı­şa­rak or­ta­ya çı­ka­ran Tah­ra­lı ko­nuş­ma­sı­nı, bu şerh­le­ri Türk ya­yın ha­ya­tı­na na­sıl ka­zan­dır­dık­la­rı­nı an­lat­ma­ya has­ret­ti. Ken­di­le­ri­ni bu ça­lış­ma­ya iten amil­ler­den, bu ça­lış­ma­la­rın ken­di aka­de­mik ha­yat­la­rı­na ne de­re­ce yön ver­di­ğin­den bah­se­den Tah­ra­lı, şerh­le­ri dak­ti­lo eder­ken çek­ti­ği tek­nik ve il­mî zor­luk­la­rı da zik­ret­ti. Tah­ra­lı’nın an­lat­tık­la­rı, Ah­met Av­ni Bey’in şerh­le­ri­nin ne den­li de­rin­lik­li ve ni­te­lik­li ol­du­ğu­nu gös­ter­mek­te­dir. Bu­ra­da, Tah­ra­lı’nın da bes­te ve şi­ir­le­ri­nin bu­lun­du­ğu­nu, mû­sı­ki­ye vu­ku­fi­ye­ti­ni ek­le­me­den geç­me­mek ge­re­kir. Gö­nül Pa­ça­cı’nın ders­le­rin­de sık­ça kul­lan­dı­ğı 14 ma­kam­lı bes­te­nin güf­te­si de yi­ne Tah­ra­lı’ya ait.
Tah­ra­lı’yı ta­ki­ben Sâ­fi Ar­pa­guş söz al­dı. Mar­ma­ra Üni­ver­si­te­si İla­hi­yat Fa­kül­te­si’nde öğ­re­tim üye­si olan Ar­pa­guş, Ah­met Av­ni Bey’in Mes­ne­vî şer­hi­ni ya­yı­na ha­zır­la­yan eki­bin için­de. Bu şer­hi ya­yı­na ha­zır­la­ma ça­lış­ma­sı­na na­sıl başladığından bah­se­den Ar­pa­guş, Mes­ne­vî şer­hi­nin çok ha­cim­li ve de­rin bir şerh ol­du­ğu­nu vur­gu­la­dı. Ar­pa­guş, Ah­met Av­ni Bey’in di­ğer eser­le­ri­ni de kı­sa­ca sa­ya­rak han­gi­le­ri­nin ya­yı­na ha­zır­lan­dı­ğı­nı an­lat­tı. Tek­rar Mes­ne­vî şer­hi­ne dö­nen Ar­pa­guş, ese­ri ya­yı­na ha­zır­la­ma sü­re­cin­de kim­le­rin ne tür kat­kı­lar­da bu­lun­du­ğu­nu, eki­bin kim­ler­den te­şek­kül et­ti­ği­ni be­lirt­ti. Di­ğer Mes­ne­vî şerh­le­ri hak­kın­da da tek­nik de­tay­la­rı zik­re­den ve şerh­ler ara­sı kar­şı­laş­tır­ma­lar ya­pan Ar­pa­guş, Üs­tad’ın Mes­ne­vî şer­hi­nin se­ren­ca­mı­nı özet­le­miş ol­du.
Prog­ra­mın son kıs­mı­na Sa­vaş Bark­çin, Ah­met Av­ni Bey’in, dos­tu Şü­câ­üd­din Bey’e yaz­dı­ğı bir mek­tu­buy­la baş­la­dı. Bu mek­tup­ta da geç­ti­ği üze­re ken­di­si­nin Se­gâh Peş­re­vi’ni va­si­yet et­ti­ği­ni ifa­de eden Bark­çin, sa­lo­nu ney­zen Nu­rul­lah Ka­nık’tan bu peş­re­vi din­le­me­ye da­vet et­ti. Göz dol­du­ran bir per­for­mans­la peş­re­vi ic­ra eden Ka­nık’ın ar­dın­dan Bark­çin, Ah­met Av­ni Bey’in mû­sı­ki­miz­de­ki öne­mi­ni ney­zen Ha­cı Emin De­de’nin şu söz­le­riy­le tas­vir et­ti: “Ah­met Av­ni Bey, It­rî-i za­man­dır.” Ah­met Av­ni Bey’in mû­sı­ki is­ti­da­dı­nı ve Ze­kâi De­de’ye ta­le­be ol­ma­sı­nı tüm ay­rın­tı­la­rıy­la an­la­tan Bark­çin, ken­di­si­nin 119 ma­kam­lı “Kâr-ı Nâ­tık”ın­dan âyin-i şe­rif­le­ri­ne, na­za­ri­ya­tın­dan bes­te­le­ri­ne mû­sı­ki­mi­ze ka­zan­dır­dık­la­rı­na de­ğin­di. No­ta bil­gi­si ol­ma­yan ve saz ça­la­ma­yan Ah­met Av­ni Bey hak­kın­da bir­çok de­ta­ya va­kıf olan Bark­çin, mû­sı­ki­nin fel­se­fe­si ve an­la­mı üze­rin­de de dur­du.
Şa­ir, ha­nen­de, bes­te­kar ve ney­zen va­sıf­la­rı­nı ha­iz Bark­çin, Nu­rul­lah Ka­nık’ın ne­yi­nin eş­li­ğin­de, Fih­rist-i Mâ­kâ­mât’ın Dil­ke­şî­de sa­tır­la­rı­nı ve Dil­ke­şî­de Yü­rük Se­mâ­i’yi ic­ra et­ti. Prog­ram bu din­le­tiy­le ni­ha­ye­te er­di.

NEWS

ALL NEWS

EDITOR'S CHOICE

SEMINARS

As the most traditonal activity of BISAV, the courses take place in every fall and spring of a year.

MORE INFO


FOLLOW US

Add your e-mail address here to be informed about our programs (seminars, symposiums, panels, etc.).