Mecmua-Modern Toplum Yapılanmasında Gazete: “Utanmaz” ve “Yalancı” Meslekten “4. Güç” Konumuna Yükseliş*

 
Hediyetullah Aydeniz

19. Yüzyıl hem modern üniversitelerin hem de gazetelerin kurumsallaştığı bir dönemdir. Kurumsallaştıkları dönemden günümüze dek bu iki kurum, modern toplumun şekillenmesi ve örgütlenmesinde en temel rolü oynamıştır. Üzerine oturdukları temeller tartışma konusudur ve konumları hâlâ tartışılır durumdadır.
Üniversiteler, “bilimsel” bilginin üretim merkezleridir. Yani Aydınlanma düşüncesinin “hakikat”e, “belirli zaman ve mekâna ait çarpıtma ve önyargılardan arınmış tarihüstü/tarihdışı bir insan doğası[1] anlayışı ile ulaşılır, düşüncesinin formüle edildiği, objektif-nesnel-saf bilginin sübjektif-saf olmayan bilgiden ayırt edildiği bilgi üretim merkezleridir. Gazeteler de hemen hemen aynı temel üzerine, objektif-nesnel haberi tarafsız ve bağımsız bir şekilde sübjektif ve taraflı haberden ayırarak halkı bilgilendirme vazifesi ile, demokrasinin vazgeçilmez unsuru olan enformasyon üretim merkezleri olarak kabul edilir.
Üniversite (okul) ve gazetenin aynı kategoride ele alınması gerektiğini düşünmekteyiz. Buna ilişkin sosyolojik bir tanımlamayı aktarmak istiyoruz. Tanımlama, bu iki kurumu (üniversite/okul ve gazete) haberleşme/iletişim sistemleri kapsamında değerlendirmektedir. Hayati Tüfekçioğlu, bu iki kurumu, yaptığı tanımlama ile iletişim/haberleşme terimiyle ifade ederek aynı kategoride ele almaktadır[2] Birisi kuşaklararası diğeri de alan haberleşmesi olarak ifadelendirebileceğimiz haberleşme/iletişim sistemi kavramı altında toplanabilen bu iki bilgi ve enformasyon üretim kurumları, şüphesiz modern toplum örgütlenme biçiminin vazgeçilmez unsurlarıdır. Burada temel alacağımız çalışma bir kitle iletişim aracı olarak gazetenin Fransız Devrimi’yle  ve 19. Yüzyılın başlarında evrildiği konum ve modern toplum örgütlenmesinde gördüğü işleve ilişkindir.
Tarihsel verilerle gazetenin bu konumuna ilişkin bir inceleme yapmaya çalışacağız.
 
(Makalenin tamamını okumak için "indir"e tıklayınız.)

EDITOR'S CHOICE

SEMINARS

As the most traditonal activity of BISAV, the courses take place in every fall and spring of a year.

MORE INFO


FOLLOW US

Add your e-mail address here to be informed about our programs (seminars, symposiums, panels, etc.).