English SIGN IN

Tezgâhtakiler: Canonization of al-Bukhari and al-Muslim

7 Kasım 2005 Pazartesi

 
Medeniyet Araştırmaları Merkezi’nin ayda bir düzenlediği Tezgahtakiler programının Eylül ayı konuğu Jonathan Brown’du. 2000 yılında George Town Üniversitesi Tarih bölümünden mezun olan Brown 2001’de Kahire’ye Arapça öğrenmeye gitti. Daha sonra Chicago Üniversitesi Yakındoğu Dilleri ve Medeniyetleri bölümünde doktora programına başladı ve şu an Buhari ve Müslim üzerine hazırlamakta olduğu doktora tezini 2006 yılında tamamlayacaktır. Lisans yıllarında müslüman olan Jonathan Brown 2004 yılında da hacca gitti. Brown’un Arab Studies Quarterly, Journal of Islamic Studies ve Muslim World gibi uluslararası dergilerde çeşitli makaleleri yayımlandı. Brown konuşmasında ilk önce ‘kanon’u tanımladı sonra daBuhari ve Müslim hadis külliyetlarının (Sahihayn) nasıl kanon (standard kaynak eser) olduğunu anlattı.
Eski Yunancada ölçme cetveli (measuring stick) anmalında olan ve Hristiyanlıkta ‘dosdoğru yol’ (sırat-ı müstakim) veya ‘yetkin eserler serisi’ olarak kullanılan kanonun edebi, hukukive kutsal kanonlar şeklinde çeşitleri vardır. Jonathan Brown entellektüel tarihte kullanıldığı anlamda kanonu üç unsurun kesişimi olarak tanımlamaktadır. Bunlar eser (text), yetkinlik (authority) ve toplumsal özdeşleşme (communal identification). Yetkin bir eserin kanon olması için toplumun belli ihtiyaçlarına cevap verebilir ve toplumca kabul görmesi çok önemlidir.
Buhari ve Müslim kendi çağlarında diğer hasiçilerd arasında öne çokmış kimseler olmayıp, zaman zaman metodolojik eleştirilerle karşılaşmışlardı. Hatta Buhari, Mesleme b. Kasım tarafından hırsızlık ile suçlanmıştır. Sahihayn’ın sahip olduğu özellik ise ilk defa sadece sahih hadisleri bir kitapta toplamış olduğu iddiasıdır. Fakat Ehl-i hadis bu durumun Ehl-i rey tarafından hadislere karşı kullanılması tehlikesinden dolayı Sahihayn’e kuşku ile bakmıştır.
Sahihayn’nın kanon olması Jonathan Brown’un ‘uzun dördüncü yüzyıl’ dediği Hicri 270-450 yıllarını kapsayan dönemde gerçekleşmiştir. Bu dönemde Buhari ve Müslim ile aynı güvenilirlikte isnad silsilesine sahip olduğu iddiasında olan müstahrac ve Buhari ve Müslim’in Sahihayn’e dahil etmesi gerektiği düşünülen başka sahih hadislerin de var olduğundan bahseden ilzamat literatürleri oluşmaya başmamıştır. Dolayısıyla Sahihayn’in üzerine konuşulmaya başlanmış ve bu eserlerin otoritesi tanınmıştır. Hicri beşinci yüzyıla gelindiğinde Sahihayn’ın hadis üzerine epistemolojik olarak en çok güvenilen eserler olduğu konusunda bir icma olduğunu iddia eden Jonathan Brown, Mezhepler kendi aralarındaki fıkhi tartışmalarda Sahihayn’e atıf yaparak ortak bir tartışma zemini bulduklarını belirtmektedir. Böylelikle toplumdaki problemlerin çözümü için Sahihayn çok önemli bir işleve sahip olmuştur. Bu gelişmeler sonucunda, Sahihayn’ı hadis ilminde herkesin gözünde bir ölçü birimi olmuştur. 
Konuşma katılımcıların soruları ve Jonathan Brown’un bu sorulara verdiği cevaplarla devam etti.
                                                                                                                                                                                                                   Zahit Atçıl

NEWS

ALL NEWS

EDITOR'S CHOICE

SEMINARS

As the most traditonal activity of BISAV, the courses take place in every fall and spring of a year.

MORE INFO


FOLLOW US

Add your e-mail address here to be informed about our programs (seminars, symposiums, panels, etc.).