English GİRİŞ YAP

İslamofobia ile Mücadele: Genç Girişim (Fighting Against Islamophobia: Young Engagement)

Bashy Quraishy

17 Aralık 2009
De­ğer­len­dir­me: Betül Uzun
 
Kü­re­sel Araş­tır­ma­lar Mer­ke­zi, geç­ti­ği­miz yıl­lar­da ele al­dı­ğı İs­la­mo­fo­bi­a so­ru­nu­nu, ko­nu­nun öne­mi­ne bi­na­en 2009 yı­lı­nın son ayın­da ye­ni­den ele al­dı. Bu se­fer ko­nuk olan ki­şi, bir dö­nem Hz. Pey­gam­ber’le il­gi­li ka­ri­ka­tür­ler ne­de­niy­le İs­la­mo­fo­bi­a tar­tış­ma­la­rı­nın oda­ğı­na otu­ran Da­ni­mar­ka’dan Bashy Qu­ra­ishy idi. ENAR (Eu­ro­pe­an Net­work Aga­inst Ra­cism) Baş­ka­nı olan Qu­ra­ishy, su­nu­mun­da İs­la­mo­fo­bi­a’nın ta­nım­lan­ma­sı, bu­nun­la mü­ca­de­le ve bu ko­nu­da genç­le­rin ne­ler ya­pa­bi­le­ce­ği ko­nu­la­rı­na de­ğin­di.
Gü­nü­müz­de sa­de­ce Ba­tı top­lum­la­rın­da de­ğil, he­men her yer­de çok­ça tar­tı­şı­lan bir ko­nu hâ­li­ne ge­len İs­la­mo­fo­bi­a’nın özel­lik­le med­ya­nın da et­ki­siy­le bir kül­tü­rel ırk­çı­lı­ğa dö­nüş­tü­ğü­ne vur­gu ya­pan Qu­ra­ishy, İs­lâm’ın ne­den bir he­def hâ­li­ne ge­ti­ril­di­ği ko­nu­sun­da ken­di­sin­ce önem­li olan se­bep­le­ri şu şe­kil­de sı­ra­la­dı:
1. Ko­mü­nizm’in bir al­ter­na­tif ol­ma­sı­nın so­na er­me­siy­le Ba­tı’nın top­ye­kun ha­ki­mi­ye­ti­nin kar­şı­sın­da tek al­ter­na­tif ola­rak İs­lâm’ın kal­ma­sı.
2. İs­lâm ile Hı­ris­ti­yan­lık ara­sın­da ta­rih­ten ge­len ve da­ha faz­la ina­na­na ulaş­ma­yı amaç­la­yan mü­ca­de­le.
3. Özel­lik­le Or­ta­do­ğu böl­ge­sin­de­ki önem­li do­ğal kay­nak­la­rı el­de et­me mü­ca­de­le­si.
İs­la­mo­fo­bi­a kav­ra­mı­nın ilk de­fa 1980’li yıl­la­rın ikin­ci ya­rı­sın­da kul­la­nıl­dı­ğı­nı di­le ge­ti­ren Qu­ra­ishy, kö­ken­le­ri ge­ri­ye doğ­ru git­se de Müs­lü­man­la­ra yö­ne­lik kor­ku ve nef­re­tin son yir­mi yıl içe­ri­sin­de da­ha aşı­rı ve teh­li­ke­li hâ­le gel­di­ği­ni söy­le­di. Unu­tul­ma­ma­lı­dır ki, Müs­lü­man­la­rın En­dü­lüs’te hâ­kim ol­duk­la­rı dö­ne­me ka­dar ge­ri gö­tü­rü­le­bi­le­cek bu nef­ret Haç­lı Se­fer­le­ri­’nin ger­çek­leş­ti­ril­me­sin­de de et­ki­li ol­muş­tu.
İs­lâm’a uy­gu­la­nan çif­te stan­darda dair çeşitli ör­nek­ler ve­ren Qu­ra­ishy, in­san­lı­ğa kar­şı bir suç iş­le­yen ki­şi eğer Müs­lü­man ise med­ya­nın he­men onun di­nî kim­li­ği­ni öne çı­kar­dı­ğı­nı, ama Hit­ler ve­ya Mi­lo­se­viç gibi ör­nek­ler­de bu ki­şi­le­rin Hı­ris­ti­yan ol­duk­la­rı­na vur­gu ya­pıl­ma­dı­ğı­na dik­kat çek­ti. Ru­an­da’da ger­çek­le­şen soy­kı­rım sı­ra­sın­da ba­zı ra­hip­le­rin işin içi­ne ka­rış­masına ve Ru­an­da­lı­la­rın Hı­ris­ti­yan ol­ma­sı­na rağ­men olay­la­rın din ile iliş­ki­len­di­ril­me­di­ği­ni ha­tır­la­tan ko­nuş­ma­cı, Bin La­din’in yap­tı­ğı açık­la­ma­lar ne­de­niy­le İs­lâm’ın eleş­ti­ril­di­ği­ni ama Irak’a sal­dı­ran ne­o-con­la­rın ya da Bush ve Bla­ir’in di­nî meş­ru­laş­tır­ma­la­rı­nın med­ya­da ye­te­rin­ce yer bu­la­ma­dı­ğı­nı söy­le­di.
Da­ni­mar­ka’da­ki ka­ri­ka­tür kri­zi sı­ra­sın­da ya­şa­nan­la­rı da ha­tır­la­tan Bashy Qu­ra­ishy, bu nok­ta­da Ya­hu­di­le­ri ve di­ğer ba­zı di­nî grup­la­rı ko­ru­yan hu­ku­kî dü­zen­le­me­ler var­ken Müs­lü­man­la­rı ko­ru­ya­cak bu tür­den hu­ku­kî araç­la­rın ol­ma­ma­sı­nın çok önem­li bir ek­sik­lik ol­du­ğu­na dik­kat çek­ti. Su­nu­mu­nun bun­dan son­ra­ki kıs­mın­da ise med­ya araç­la­rın­da İs­lâm ile il­gi­li çı­kan ha­ber­le­rin de­tay­lı bir şe­kil­de ele alın­dı­ğı ba­zı ör­nek­ler­den bah­se­den Qu­ra­ishy, Da­ni­mar­ka’da Müs­lü­man­lar nü­fu­sun yal­nız­ca %3’ünü oluş­tur­du­ğu hâl­de med­ya­da %35 ora­nın­da yer al­dık­la­rı­nı ve bu­nun da %67 ora­nın­da olum­suz ol­du­ğu­nu be­lirt­ti. Ko­nuş­ma­cı­nın Da­ni­mar­ka­lı si­ya­set­çi­le­rin açık­la­ma­la­rın­dan ver­di­ği ör­nek­ler de, med­ya ka­dar si­ya­set­çi­le­rin de bu tür­den olum­suz bir ima­jın oluş­ma­sın­da önem­li bir rol oy­na­dı­ğı­nı or­ta­ya koy­du.
İs­la­mo­fo­bi­a ile il­gi­li so­run­la­rın se­bep­le­ri ile il­gi­li ola­rak ENAR’ın yap­tı­ğı araş­tır­ma­lar­da za­yıf sos­yo-eko­no­mik ko­şul­lar, kim­lik so­run­la­rı, en­gel­ler ne­de­niy­le top­lu­mun di­ğer ke­sim­le­riy­le uyum sağ­la­ya­ma­ma, İs­lâm’ın olum­suz al­gı­la­nı­şı, aza­lan kül­tür­le­ra­ra­sı et­ki­le­şim ve genç­lik so­run­la­rı ön pla­na çık­mış. Bu se­bep­ler göz önü­ne alı­na­rak tes­pit edi­len İs­la­mo­fo­bi­a ile mü­ca­de­le­de ya­pıl­ma­sı ge­re­ken baş­lık­lar­dan ba­zı­la­rı şun­lar­dır: Top­lum­da­ki din­dar ve se­kü­ler güç­le­rin açık bir şe­kil­de tar­tış­ma­la­rı; İs­lâm’ın bir et­ni­si­te ve­ya mil­li­yet ol­ma­dı­ğı­nın ve bir din ol­du­ğu­nun an­la­şıl­ma­sı, med­ya­da Müs­lü­man­lar­la il­gi­li ha­ber­ler ya­pı­lır­ken da­ha dik­kat­li bir di­lin kul­la­nıl­ma­sı; med­ya­da İs­lâm ile te­rö­rizm ara­sın­da ku­ru­lan bağ­lan­tı­nın so­na er­me­si; BM, AGİT, Av­ru­pa Kon­se­yi gi­bi say­gın ör­güt­le­rin İs­la­mo­fo­bi­a ile mü­ca­de­le­de ke­sin ku­ral­lar uy­gu­la­ma­la­rı; Müs­lü­man top­lu­luk­la­rın da­ha açık dav­ran­ma­la­rı ve med­ya­da yer alan yan­lış ha­ber­le­re ça­buk tep­ki ve­ril­me­si; ilk ve or­tao­kul dü­ze­yin­de İs­lâm ile il­gi­li ders­le­rin ko­nu­la­rak bil­gi­len­dir­me­nin sağ­lan­ma­sı.
Tüm bu ger­çek­ler ışı­ğın­da önü­müz­de­ki tek yo­lun din­le­mek ve ras­yo­nel bir şe­kil­de ha­re­ket et­mek­ten geç­ti­ği­ni di­le ge­ti­ren ENAR Baş­ka­nı, duy­gu­lar­la ha­re­ket edil­me­si­nin kı­sa va­de­de in­san­la­rı tat­min ede­bi­le­ce­ği­ni ama uzun va­de­de Müs­lü­man top­lu­luk­la­rın ka­bul edil­me­si­ne ve say­gı du­yul­ma­sı­na hiz­met et­me­ye­ce­ği­ni söy­le­di. Qu­ra­ishy, ken­di­si­nin Ba­tı Dün­ya­sın­da­ki 40 yıl­lık tec­rü­be­si­ne gö­re, ge­le­cek ba­zen çok ka­ran­lık gö­rün­se bi­le kü­çük de ol­sa bir umut ışı­ğı­nın var­lı­ğı­nın ha­re­ke­te geç­mek için ye­ter­li ol­du­ğu be­lir­te­rek söz­le­ri­ni ta­mam­la­dı.

HAVADİS

TÜM HABERLER

EDİTÖRDEN

2024 Güz Programı

Vakıf faaliyetlerinin en gelenekseli olan seminerler, her yıl güz ve bahar dönemlerinde gerçekleşiyor.

DETAYLI BİLGİ


BİZİ TAKİP EDİN

Vakfımızın düzenlediği programlardan (seminer, sempozyum, panel, vs.) haberdar olmak için e-posta adresinizi bırakabilirsiniz.