English GİRİŞ YAP

Yerel Tarihçilerle Buluşuyoruz 3 Bir Ömür Konya Tarihi

Mehmet Ali Uz

22 Şubat 2010
De­ğer­len­dir­me: Osman Sacid Arı
 
Meh­met Ali Uz, 1935 Kon­ya do­ğum­lu. Kon­ya İmam-Ha­tip Oku­lu’nun ilk me­zun­la­rın­dan Uz, me­zun ol­du­ğu se­ne he­nüz Yük­sek İs­lâm Ens­ti­tü­le­ri­nin açıl­ma­mış ol­ma­sı ve İla­hi­yat Fa­kül­te­le­ri­nin de İmam-Ha­tip Okul­la­rın­dan öğ­ren­ci ka­bul et­me­me­si se­be­biy­le as­ke­re git­me­ye ka­rar ve­rir. As­ker­lik­ten son­ra Hu­kuk fa­kül­te­si­ne gi­rer ve me­zun ol­duk­tan son­ra da avu­kat­lık yap­ma­ya baş­lar. 25 yıl avu­kat­lık yap­tık­tan son­ra, 1992 yı­lın­da avu­kat­lık mes­le­ği­ni bı­ra­kır. Son­ra­ki 18 yıl­lık ha­ya­tı­nı da Kon­ya ile il­gi­li ça­lış­ma­la­ra has­re­der.
Meh­met Ali Uz’un ya­zar­lık ma­ce­ra­sı da­ha imam-ha­tip oku­lu­nun son sı­nı­fın­da iken ho­ca­la­rı­nın da teş­vik ve yön­len­dir­me­le­riy­le ma­hal­li ga­ze­te­ler­de ya­zı­lar yaz­ma­sıy­la baş­lar. Avu­kat­lık yap­tı­ğı dö­nem­de de ga­ze­te­ler­de kö­şe ya­zar­lı­ğı yap­ma­ya de­vam eden Uz, 20 yıl ka­dar bir sü­re Ye­li­şay Baş­kan­lı­ğı da yap­mış ve bu sı­ra­da za­rar­lı alış­kan­lık­lar­la ala­ka­lı ki­tap­lar ya­yın­la­mış­tır.
Uz, 90’lı yıl­la­ra ge­lin­ce Kon­ya­lı âlim­ler­den Ha­cı­ve­yis­zâde’nin ha­ya­tı­nı yaz­mak ar­zu­suy­la araş­tır­ma­la­ra baş­lar. Za­ma­nın Kon­ya müf­tü­sü, Uz’dan sa­de­ce Ha­cı­ve­yis­zâ­de’nin ha­ya­tı­nı de­ğil, Kon­ya’nın di­ğer âlim ve ve­li­le­ri­nin de ha­ya­tı­nı yaz­ma­sı­nı is­ter. Uz, ye­ter­li bil­gi­ye ulaş­mak­tan çok da ümit­li ol­ma­dı­ğı bu işi ka­bul eder ve böy­le­ce ya­zar­lık ha­ya­tın­da ye­ni bir dö­nem baş­la­mış olur. Uz, baş­lan­gıç­ta çok ümit­li ol­ma­sa da, ne­re­ye eli­ni at­tıy­sa boş dön­me­di­ği­ni söy­lü­yor. Bu ça­lış­ma­nın so­nun­da Kon­ya Âlim­le­ri ve Ve­li­le­ri (2 cilt)isim­li ki­tap or­ta­ya çı­kar.
Meh­met Ali Uz’un Kon­ya ile il­gi­li bir di­ğer ça­lış­ma­sı, Kon­ya Kül­tü­rü­ne Hiz­met Eden­ler isim­li ki­ta­bı­dır. İki cilt ola­rak ya­yın­la­nan bu ki­tap­ta, Kon­ya kül­tü­rü­ne hiz­met eden­le­rin hem ha­yat hi­kâ­ye­le­ri bu­lun­mak­ta hem de bu şa­hıs­la­rın bi­rer ma­ka­le­le­ri yer al­mak­ta­dır. Uz, La­dik­li Ah­med Ağa ve son hüc­re-ni­şin Meh­med De­de’nin ha­yat hi­kâ­ye­le­ri­ni de müs­ta­kil ki­tap ola­rak ya­yı­na ha­zır­lar. Bu tür ça­lış­ma­la­rı se­be­biy­le, Meh­met Ali Uz, Kon­ya’da bi­yog­ra­fi ya­za­rı ola­rak ta­nın­mak­ta­dır.
Uz’un bi­yog­ra­fi sa­ha­sın­dan baş­ka, Kon­ya ile il­gi­li fark­lı alan­lar­da bir­çok ça­lış­ma­sı bu­lun­mak­ta­dır. Uz, 12 se­ne ön­ce ma­hal­li bir ga­ze­te­de “Aka­de­mik Say­fa­lar” baş­lı­ğıy­la haf­ta­lık bir ek çı­kart­ma­ya baş­lar. 2 se­ne ka­dar ay­nı ga­ze­te­de çı­kan ek, da­ha son­ra yi­ne ma­hal­li bir ga­ze­te olan Mer­ha­ba’da çık­ma­ya de­vam eder. Her se­ne ay­rı bir cilt ola­rak ya­yın­la­nan bu ek­ler 9 cil­de ulaş­mış hâl­de­dir.
Meh­met Ali Uz’un bi­yog­ra­fi ala­nı­nın dı­şın­da­ki ça­lış­ma­la­rı, da­ha çok Kon­ya ta­ri­hi ve kül­tü­rü­nü tes­pit ve ko­ru­ma­ya yö­ne­lik ça­lış­ma­lar. Bu bağ­lam­da, Kon­ya ha­zi­re ve me­zar­lık­la­rı, Kon­ya’da yok edi­len ta­ri­hî eser­ler, tek­ke­ler, med­re­se­ler, ca­mi­ler, çeş­me ki­ta­be­le­ri üze­ri­ne ya­zı­la­rı bu­lu­nu­yor. Uz, yol ge­çir­me, mey­dan aç­ma ba­ha­ne­siy­le ta­ri­hî eser­le­rin fü­tur­suz­ca or­ta­dan kal­dı­rıl­dı­ğın­dan dert ya­na­rak, Kon­ya’nın Ana­do­lu’da ta­ri­hi do­ku­su en çok tah­ri­ba­ta uğ­ra­yan şe­hir­ler­den bi­ri­si ol­du­ğu­nu söy­lü­yor. Uz’un, ta­ri­he olan me­ra­kı­nın ve bu alan­da araş­tır­ma­lar yap­ma­sı­nın bir se­be­bi de bu ta­ri­hî ve kül­tü­rel tah­ri­bat.
Uz’un Kon­ya’da or­ta­dan kal­dı­rı­lan eser­le­ri tes­pit et­me­ye yö­ne­lik ça­lış­ma­la­rı, onu ye­ni bir ça­lış­ma ala­nı­na yö­nelt­miş. Bu ye­ni ça­lış­ma­nın baş­lı­ğı ise Adım Adım Es­ki Kon­ya. Bu ça­lış­may­la es­ki Kon­ya ma­hal­le ve so­kak­la­rı ile il­gi­li ne bu­lur­sa yaz­ma­ya baş­la­mış. Bu ça­lış­ma­da­ki ana kay­nak­la­rı ise Ta­pu-Ka­das­tro ka­yıt­la­rı, Şer‘iy­ye si­cil­le­ri, es­ki fo­toğ­raf­lar ve ya­şa­yan yaş­lı in­san­la­rın ta­nık­lık­la­rı. Ali Uz Bey Kon­ya’da 150 ka­dar Şer‘iy­ye si­ci­li ol­du­ğu­nu; an­cak, sa­de­ce, 3 ta­ne­si­nin La­tin harf­le­ri­ne ak­ta­rıl­dı­ğı­nı be­lir­ti­yor.
Uz’un son za­man­lar­da gün­de­min­de olan di­ğer önem­li bir ça­lış­ma da, 2009 yı­lın­da Kon­ya Bü­yük Şe­hir Be­le­di­ye­si’nin ha­zır­lat­tı­ğı Kon­ya An­sik­lo­pe­di­si. Uz, Bu an­sik­lo­pe­di­nin ya­yın ku­ru­lu baş­kan­lı­ğı­nı yü­rü­tü­yor ve hâ­li­ha­zır­da bi­rin­ci cil­di ya­yın­la­nan bu an­sik­lo­pe­di­nin 10 cilt ol­ma­sı plan­la­nı­yor.
Ali Uz Bey sa­de­ce araş­tır­ma­lar ya­pan, ki­tap­lar, ma­ka­le­ler ya­zan bi­ri­si de­ğil. Ay­nı za­man­da hem aka­de­mik çev­re­ler­le hem de şeh­rin yö­ne­ti­min­de bu­lu­nan ki­şi­ler­le ir­ti­bat için­de olan ve on­la­rı çe­şit­li pro­je­le­re yön­len­di­ren bi­ri­si. 2005 yı­lın­da üni­ver­si­te­de­ki aka­de­mis­yen­le­rin de ka­tı­lı­mıy­la “Kon­ya Si­vil Kül­tür Plat­for­mu”nu ku­ra­rak, bir “Kon­ya Ki­tap­la­rı Ki­tap­lı­ğı” ku­rul­ma­sı­nı, Sel­çuk­lu pa­di­şah­la­rı­nın abi­de­le­ri­nin ya­pıl­ma­sı­nı, Ba­sın Mü­ze­si ve İs­tik­lal Har­bi Mü­ze­si açıl­ma­sı­nı amaç­la­mış. Bu plat­for­mun gi­ri­şim­le­ri ile Kon­ya Ki­tap­la­rı Ki­tap­lı­ğı ku­rul­muş, Za­fer Mey­da­nı’na Sü­ley­man Şah Abi­de­si di­kil­miş ve Üç­ler Me­zar­lı­ğı’nın ya­nın­da İs­tik­lal Har­bi Şe­hit­li­ği ya­pıl­mış. Yi­ne Ali Uz’un tek­li­fi ile bu se­ne Ya­zar­lar Bir­li­ği ve Kon­ya Ay­dın­lar Oca­ğı, Ana­do­lu Sel­çuk­lu Dev­le­ti’nin 935. ku­ru­luş yıl­dö­nü­mü­nü kut­la­ya­cak.

HAVADİS

TÜM HABERLER

EDİTÖRDEN

2024 Güz Programı

Vakıf faaliyetlerinin en gelenekseli olan seminerler, her yıl güz ve bahar dönemlerinde gerçekleşiyor.

DETAYLI BİLGİ


BİZİ TAKİP EDİN

Vakfımızın düzenlediği programlardan (seminer, sempozyum, panel, vs.) haberdar olmak için e-posta adresinizi bırakabilirsiniz.