Yerel Tarihçilerle Buluşuyoruz 4 Bir Ömür Bursa Tarihi

Raif Kaplanoğlu

31 Mayıs 2010
De­ğer­len­dir­me: Mustafa Öztürk
 
Son dö­nem­de yap­tı­ğı ça­lış­ma­lar­la Bur­sa şe­hir ta­ri­hi ala­nın­da dik­ka­te de­ğer ürün­ler or­ta­ya ko­yan Ra­if Kap­la­noğ­lu ile yap­tı­ğı­mız soh­bet, ge­rek ta­rih il­miy­le uğ­ra­şan­la­ra ge­rek­se de fark­lı di­sip­lin­ler­de ça­lı­şan­la­ra önem­li bir ba­kış açı­sı sun­du. Kap­la­noğ­lu bir şeh­rin ta­ri­hi­ni yaz­mak için ye­rel bi­lin­cin ne ka­dar önem­li ol­du­ğu­na de­ğin­di. Çün­kü ye­rel bi­linç, hem si­ya­sî ira­de­yi et­ki­le­me­de hem de şeh­rin do­ğal zen­gin­lik­le­ri­ni ko­ru­ma­da en önem­li un­sur ola­rak kar­şı­mı­za çık­mak­ta­dır. Bu bi­lin­cin sağ­lan­ma­sın­da ise ye­rel ta­rih­çi­le­rin ro­lü önem­li­dir. Kap­la­noğ­lu, son dö­nem­de Bur­sa’da ta­ri­hî eser­le­re be­le­di­ye­le­rin gös­ter­di­ği il­gi­yi ye­rel bi­lin­ce bağ­la­mak­ta ve şeh­rin bu an­lam­da önem­li bir ör­nek teş­kil et­ti­ği­ni söy­le­mek­te­dir.
Ra­if Kap­la­noğ­lu 1958 Bur­sa Or­han­ga­zi do­ğum­lu. İlk ve or­ta öğ­re­ni­mi­ni Or­han­ga­zi’de, yük­sek oku­lu Bur­sa Eği­tim Ens­ti­tü­sü’nde ta­mam­la­dık­tan son­ra İs­tan­bul’da 1979-1985 yıl­la­rı ara­sın­da çe­şit­li li­se­ler­de ta­rih öğ­ret­men­li­ği ya­par. Ay­rı­ca İs­tan­bul Üni­ver­si­te­si’nde Ta­rih Bö­lü­mü’nde li­sans eği­ti­mi­ni ta­mam­lar. Bir dö­nem ge­nel ta­rih üze­ri­ne ça­lış­ma­lar yap­tık­tan son­ra şehir ta­ri­hi­ne yö­ne­lir ve ça­ba­sı­nı Bur­sa üze­ri­ne yo­ğun­laş­tı­rır.
Bur­sa Araş­tır­ma­la­rı Vak­fı ve Av­ras­ya Et­nog­raf­ya Vak­fı’nın ku­ru­cu­la­rın­dan Kap­la­noğ­lu, bu va­kıf­lar sa­ye­sin­de ir­ti­bat kur­du­ğu aka­de­mis­yen­ler­le or­tak ça­lış­ma­lar da yü­rü­tü­yor. Özel­lik­le Bur­sa Araş­tır­ma­la­rı Vak­fı, bü­yük he­def­ler­le yo­la çık­mış. Bur­sa’nın en zen­gin­le­ri­ni ku­ru­cu üye ola­rak bün­ye­sin­de ba­rın­dı­ran va­kıf, Bur­sa ta­ri­hi üze­ri­ne çok önem­li ça­lış­ma­lar ger­çek­leş­tir­mek­te­dir. Ör­ne­ğin va­kıf ta­ra­fın­dan bir kent mü­ze­si ku­rul­muş­tur. Mü­ze, Tür­ki­ye’de ku­ru­lan ilk kent mü­ze­si ol­ma özel­li­ği­ni ta­şı­mak­ta­dır. Kap­la­noğ­lu’na gö­re şe­hir al­gı­sı­nın or­ta­ya çık­ma­sı, ta­ri­hî ve kül­tü­rel mi­ra­sı bün­ye­sin­de ba­rın­dı­ran kent mü­ze­le­riy­le ola­cak­tır.
Kap­la­noğ­lu, 1994 yı­lın­da en önem­li ça­lış­ma­la­rın­dan bi­ri ola­rak de­ğer­len­dir­di­ği Os­man­lı’nın ku­ru­lu­şu­na da­ir araş­tır­ma­la­rı­nı, Ha­lil İnal­cık ho­cay­la bir­lik­te yü­rüt­me­ye baş­lar. 6 yıl sü­ren fa­ali­yet­te ta­ri­hî bil­gi­ler­le to­poğ­ra­fik ve­ri­le­ri bir ara­ya ge­ti­re­rek, Aşık­pa­şa­zâ­de’nin ese­rin­de zik­re­di­len yer­le­şim yer­le­ri­ni tes­pit eder. Ay­rı­ca ar­ke­olo­jik ka­zı­lar da ya­pa­rak, ku­ru­luş dö­ne­mi­nin top­rak al­tın­da kal­mış eser­le­ri­ni gün yü­zü­ne çı­kart­ma­ya ça­lı­şmaktadır. Bu ça­lış­ma­lar Av­ras­ya Et­nog­raf­ya Vak­fı Ya­yın­la­rı ta­ra­fın­dan 2000 yı­lın­da Os­man­lı Dev­le­ti’nin Ku­ru­lu­şu adıy­la ve Ha­lil İnal­cık’ın gi­riş ya­zı­sıy­la ya­yın­lan­mış­tır.
Bur­sa’nın dü­nü­nü gün yü­zü­ne çı­kar­tıp bu­gü­nü­nü ye­ni­den in­şa et­me adı­na şeh­rin kül­tür en­van­te­ri­ni ya­pan ve bu min­val­de Bur­sa Yer Ad­la­rı An­sik­lo­pe­di’si­ni, Bur­sa Anıt­lar An­sik­lo­pe­di­si’ni, Bur­sa­lı Şa­ir Ya­zar­lar ve Ün­lü­ler An­sik­lo­pe­di­si’ni ya­yın­la­yan Kap­la­noğ­lu, ay­rı­ca Bur­sa ek­se­nin­de Cum­hu­ri­ye­t’in ilk yıl­la­rın­da­ki mü­ba­de­le­ye dair araş­tı­rmalarını Bur­sa’da Mü­ba­de­le (1923-1930 Yu­na­nis­tan Göç­men­le­ri) adıy­la ki­tap­laş­tır­mış­tır.
Ko­nuş­ma­sın­da şe­hir ta­ri­hi ça­lış­ma­la­rı için önem­li kay­nak tür­le­ri­ne de yer ve­ren Kap­la­noğ­lu, Bur­sa ör­ne­ği üze­rin­den di­ğer şe­hir ta­ri­hi ça­lış­ma­la­rı için yol gös­te­ri­ci bil­gi­le­ri biz­ler­le pay­laş­tı. Ken­di araş­tır­ma­la­rın­da özel­lik­le sal­nâ­me­ler çok önem­li bir yer tu­tu­yor. Kap­la­noğ­lu’na gö­re ma­li­ye ile il­gi­li ça­lış­ma­lar­da, büt­çe­le­ri ih­ti­va et­me­sin­den do­la­yı vi­la­yet za­bıt­la­rı dik­ka­te de­ğer ve­ri­ler sun­mak­ta­dır. Şe­hir ta­ri­hi için önem­li bir di­ğer kay­nak ise te­met­tu­at def­ter­le­ri­dir. Bu­nun­la bir­lik­te bir şeh­rin ta­ri­hi­ne da­ha iyi nü­fuz ede­bil­me­nin yo­lu söz­lü ta­rih ça­lış­ma­la­rın­dan geç­mek­te­dir.

EDİTÖRDEN

2024 Güz Programı

Vakıf faaliyetlerinin en gelenekseli olan seminerler, her yıl güz ve bahar dönemlerinde gerçekleşiyor.

DETAYLI BİLGİ


BİZİ TAKİP EDİN

Vakfımızın düzenlediği programlardan (seminer, sempozyum, panel, vs.) haberdar olmak için e-posta adresinizi bırakabilirsiniz.