YUVARLAK MASA TOPLANTILARI

Çocuk Yargılama Sistemimizin Siyasal Boyutu

Faik Akçay

17 Nisan 2010 Cumartesi 18:00 Salon: ŞAKİR KOCABAŞ SALONU

Yazar Faik Akçay ile Türkiye'deki çoçuk yargılama sistemimizin siyasal boyutunu tartışacağız.

Çocuk Yargılama Sistemimizin Siyasal Boyutu

Devleti korumak için oluşturulan yargı sisteminin, çocuk yargılama alanına yansıması

Devletin suç işleyen çocuklara bakışı

Bireylere karşı suç işlemekle devlete karşı suç işlemenin çocuk yargılamasına sistemine yansıması.

Evrensel insan hakları algısına uygun bir çocuk yargılama sistemi nasıl kurulabilir?

Uluslararası belgelerde çocuk yargılaması

Bir suçla ilişkilendirilen çocuklarımızı eğitme yerine onlara bedel ödetmekteyiz.

Faik Akçay, 1944,Ordu doğumlu. İlköğretim kurumlarında yaklaşık 30 yıl öğretmen, yönetici olarak görev yaptıktan sonra emekli oldu. İ.İ.T.İ.A Gazetecilik ve Halkla İlişkiler Yüksek Okulu'nu bitirdi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi 3. sınıfına kadar okudu. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde (Gazetecilik ve Halkla İlişkiler Yüksek Okulu) Halkla İlişkiler alanında yüksek lisans öğrenimini tamamladı. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Enstitüsü'nde Uluslararası İlişkiler alanında ikinci bir yüksek lisans öğrenimini tamamladı. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde doktora eğitime devam etti ve tez aşamasında bıraktı. SODEV – TÜSES (Sosyal Demokrasi Vakfı – Türkiye Sosyal, Ekonomik, Siyasal Araştırmalar Vakfı), 11. Dönem Sosyal Demokrasi Okulu’nu bitirdi.

Değişik gazete ve dergilerde çok sayıda yazısı yayınlanan Akçay’ın yayınlanan çalışmaları şunladır.

1. Cıvıltılar Çağlayanı ( Şiir Seçkisi - Arkadaşlarıyla ), İstanbul, 1973.

2. Zeytinburnu Gerçek Yönleriyle Bir Gecekondu Kenti (Araştırma-İnceleme), İstanbul, 1974

3. İlkokullar İçin Alıştırmalı-Uygulamalı Dilbilgisi (Yardımcı Ders Kitabı), İstanbul,1979

4. Gülmeceler, İstanbul,1982 kitaplarını yazdı.

***

Faik Akçay: ''Taş atan çocuklar ağır cezalara çarptırılıyor; cezaevinden topluma ve devlete daha düşman olarak ayrılıyorlar''

 

 

Değerlendirme:Hüseyin Ali Uğur

İl­köğ­re­tim ku­rum­la­rın­da yak­la­şık 30 yıl öğ­ret­men­lik ve yö­ne­ti­ci­lik yap­tık­tan son­ra emek­li olan, halk­la iliş­ki­ler ve ulus­la­ra­ra­sı iliş­ki­ler alan­la­rın­da iki yük­sek li­san­sı bu­lu­nan Fa­ik Ak­çay, çe­şit­li dal­lar­da yap­tı­ğı araş­tır­ma­lar­dan bi­ri­si­ni, Tür­ki­ye’de­ki ço­cuk yar­gı­la­ma sis­te­mi­nin si­ya­sal bo­yu­tu­na iliş­kin araş­tır­ma­sı­nı sun­du. Bu çer­çe­ve­de Ak­çay, Türk yar­gı sis­te­mi­nin ço­cuk yar­gı­la­ma ala­nı­na na­sıl yan­sı­dı­ğı­nı, bu yan­sı­ma­la­rın ta­raf ol­du­ğu ulus­la­ra­ra­sı hu­kuk söz­leş­me­le­ri­ne uy­gun­lu­ğu­nu ve suç iş­le­yen ço­cuk­la­rın ce­za ve­ril­mek ye­ri­ne top­lu­ma fay­da­lı bi­rer bi­rey hâ­li­ne na­sıl ge­ti­ri­le­bi­le­ce­ği­ni ele al­dı.
Ak­çay’a gö­re, 1991’den son­ra dün­ya ge­ne­lin­de gü­ven­lik ko­nu­la­rı ön pla­na çı­kar­ken, Tür­ki­ye de bu eği­li­me uy­gun ola­rak 1991’de Te­rör­le Mü­ca­de­le Ka­nu­nu’nu ka­bul et­ti. Dev­le­te kar­şı iş­le­nen suç­la­rı dü­zen­le­yen bu ve ben­ze­ri ka­nun­la­rın ço­cuk yar­gı­la­ma ala­nı­na yan­sı­ma­sı­na ba­kıl­dı­ğın­da çok va­him du­rum­lar­la kar­şı­la­şıl­dı. “Taş atan ço­cuk­lar” ola­rak Türk si­ya­sî ta­ri­hi­ne ge­çen olay­lar­da tu­tuk­la­nan ço­cuk­lar, bu ka­nun­lar kap­sa­mın­da yar­gı­lan­dı ve çok ağır ce­za­la­ra çarp­tı­rı­la­rak hap­se kon­du. Tür­ki­ye, 1989’da Ulus­la­ra­ra­sı Ço­cuk Hak­la­rı Söz­leş­me­si’ne –3 mad­de­ye çe­kin­ce ko­ya­rak– ta­raf ol­ma­sı­na rağ­men, ço­cuk­la­ra dev­le­te kar­şı iş­le­di­ği suç­lar­da en ağır ce­za­la­rı ver­di. Ço­cuk­la­rın bi­rey­le­re kar­şı iş­le­di­ği suç­lar­da ve­ri­len ce­za­lar, dev­le­te kar­şı iş­le­di­ği suç­lar­da ve­ri­len­le­rin üç­te bi­ri ka­dar ki bu da dev­le­te kar­şı iş­le­nen suç­lar­da ve­ri­len ce­za­la­rın ada­let­siz­li­ği­ni göz­ler önü­ne se­ri­yor. Gü­ven­lik güç­le­ri­ne taş atar­ken ya­ka­la­nan ço­cuk­lar 35 yıl gi­bi çok ağır ce­za­la­ra çarp­tı­rı­lır­ken, bi­rey­le­re kar­şı suç iş­le­yen ço­cuk­la­ra ve­ri­le­bi­le­cek en ağır ce­za 12 yıl­la sı­nır­lan­dı­rıl­mış du­rum­da.
Ak­çay’ın araş­tır­ma­sın­dan çı­kan bir di­ğer so­nuç, 1997-2007 yıl­la­rı ara­sın­da yar­gı­la­nan ço­cuk sa­yı­sı­nın 140.000 ci­va­rın­da ol­ma­sı. Tür­ki­ye’de 9-18 yaş ara­lı­ğın­da bu­lu­nan suç iş­le­miş ço­cuk­lar, uy­gun ol­ma­yan or­tam ve ko­şul­lar­da tu­tuk­la­nı­yor ve yar­gı­la­nı­yor. Ame­ri­ka’da ço­cuk suç­lu­la­rın ya­ka­lan­ma­sı ve yar­gı­lan­ma­sı sı­ra­sın­da uz­man psi­ko­log­la­rın bu­lun­du­rul­ma­sı zo­run­lu; suç­lu ço­cuk­la­rın tu­tul­du­ğu yer­ler­de gö­rev­li olan per­so­nel de ço­cuk psi­ko­lo­ji­si ve eği­ti­mi ko­nu­sun­da eği­tim­den ge­çi­ri­li­yor. Tür­ki­ye’de ise ço­cuk­la­rın tu­tuk­lu kal­dık­la­rı or­tam ve ko­şul­lar çok ağır. Ce­za­la­rı­nı ta­mam­la­yan ço­cuk­lar, top­lu­ma ve dev­le­te kar­şı da­ha düş­man ola­rak bu­ra­lar­dan ay­rı­lı­yor­lar ve ör­gü­tün pro­pa­gan­da­sı­na da­ha açık hâ­le ge­li­yor­lar. Bu­nun ön­len­me­si için dev­le­te kar­şı suç iş­le­yen ço­cuk­la­rın da­ha kı­sa sü­re­de yar­gı­la­nıp da­ha az ce­za­lar al­ma­la­rı ge­re­ki­yor. Ay­rı­ca ço­cuk psi­ko­log­la­rı ta­ra­fın­dan bu sü­re­cin de­vam­lı ta­kip edil­me­si ve ço­cuk­la­rın psi­ko­lo­jik ola­rak des­tek­len­me­si lâ­zım. En önem­li­si ise yar­gı­la­nan ço­cuk­la­rın top­lu­ma tek­rar ka­zan­dı­rıl­ma­sı için han­gi or­tam­lar­da ne tür ce­za­lar­la ce­za­lan­dı­rıl­ma­sı ge­rek­ti­ği­nin tar­tı­şıl­ma­sı.

Ak­çay, ço­cuk­la­rın suç­tan alı­ko­yul­ma ve top­lu­ma ge­ri ka­zan­dı­rıl­ma­sı­na yö­ne­lik en iyi ör­nek uy­gu­la­ma­nın Şan­lı­ur­fa’da ger­çek­leş­ti­ği­ni di­le ge­tir­di. Şan­lı­ur­fa’da hır­sız­lık ya­pan, tu­rist­le­ri ra­hat­sız eden, yan ke­si­ci­lik ya­pan ço­cuk­lar tes­pit edi­li­yor ve ha­pis ce­za­sı ye­ri­ne tu­rist­le­re reh­ber­lik et­me­si ama­cıy­la ya­ban­cı dil ve reh­ber­lik eği­ti­mi ve­ri­li­yor. Eği­tim­den son­ra reh­ber­lik et­me­ye baş­la­yan ço­cuk­lar hem harç­lık­la­rı­nı ka­za­na­cak­la­rı bir yol bul­muş hem de suç­tan uzak dur­muş olu­yor­lar. Oy­sa bu ço­cuk­lar ha­pis yat­mış ol­sa­lar­dı, ha­pis­ten çık­tık­tan son­ra suç iş­le­me­ye de­vam ede­cek­ler­di. Ço­cuk­la­rı top­lu­ma ka­zan­dı­ra­cak bu tür uy­gu­la­ma­la­rın çe­şit­len­di­ri­lip ge­liş­ti­ril­me­si ge­re­ki­yor. Te­rör ör­gü­tü­nün ne ol­du­ğu­nu al­gı­la­ya­cak yaş­ta da­hi ol­ma­yan ço­cuk­la­rın te­rör ör­gü­tü pro­pa­gan­da­sı ya­pı­yor di­ye gö­zal­tı­na alı­nıp yar­gı­lan­ma­sı ve hap­se atıl­ma­sı, on­la­rı dev­le­te düş­man hâ­li­ne ge­ti­ri­yor ve te­rör ör­gü­tü­nün ku­ca­ğı­na iti­yor. Bu­nun önü­ne ge­çil­me­si için ço­cuk­la­rı top­lu­ma ka­zan­dı­ra­cak ye­ni dü­zen­le­me­le­rin ve ye­ni uy­gu­la­ma­la­rın ya­pıl­ma­sı ge­re­ki­yor. 

 

 Bilim ve Sanat Vakfı (Foundation for Sciences and Arts)

Küresel Araştırmalar Merkezi (Centre for Global Studies)

Adres:Vefa Cad., No: 41, 34134, Vefa/İstanbul
Tel: +90 212 528 22 22 / 801-802
Faks: +90 212 513 32 20
E-Posta: kam@bisav.org.tr

 

 
 
 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

EDİTÖRDEN

SEMİNERLER

Vakıf faaliyetlerinin en gelenekseli olan seminerler, her yıl güz ve bahar dönemlerinde gerçekleşiyor.

DETAYLI BİLGİ


BİZİ TAKİP EDİN

Vakfımızın düzenlediği programlardan (seminer, sempozyum, panel, vs.) haberdar olmak için e-posta adresinizi bırakabilirsiniz.