Râşid Mehmed Efendi, Çelebizâde İsmaîl  Âsım Efendi, Târîh-i Râşid ve Zeyli (1071-1114 / 1660-1703), yay. haz. Abdülkadir Özcan, Yunus Uğur, Baki Çakır, A. Zeki İzgöer, 3 c.    

İÇİNDEKİLER
Takdim ve Teşekkür VII
Önsöz IX
Giriş - Râşid Mehmed Efendi XV
Metin Fihristi XXXV
Raşit Tarihi Metni 1-1630
Cilt 1 1-637
Cilt 2 637-1298
Cilt 3 1299-1630
Dizin 1633-1956 

TAKDİM ve TEŞEKKÜR

Ülkemizde olduğu kadar uluslararası düzeyde de Osmanlı tarihi ve medeniyetine yönelik gittikçe artan ilginin, geçen on yıl içinde akademik niteliği haiz çok sayıda çalışmaya zemin hazırladığı herkesçe malumdur. Söz konusu ilgi, Osmanlı tarih ve medeniyetinin pek çok alanında hatırı sayılır bir literatürün oluşmasına vesile olmuştur. Siyasî, kültürel, ilim ve düşünce hayatı konusunda birincil kaynakların neşri konusundaki eksiklik ise hâlen devam etmektedir. Bu eksikliğin giderilmesi ancak Osmanlı hayatını yansıtan klasiklerin kütüphane raflarındaki yalnızlıklarına son verip onları neşretmekle mümkün olacaktır. Sadece Osmanlı’yı değil, günümüz Türkiye’sini de daha sağlıklı bir şekilde anlamamıza vesile olacak bu neşir faaliyeti, okuyucunun söz konusu eserlere daha rahat ulaşmasını sağlayacağı gibi haklarında yeni çalışmaların yapılmasına da imkan tanıyacak ve mazimiz üzerindeki kalın cehalet perdesinin bir parça olsun kaldırılmasına kapı aralayacaktır.

Osmanlı tarih ve medeniyetinin tüm yönleri ile daha yakından tanınmasını sağlama amacını taşıyan Bilim ve Sanat Vakfı Türkiye Araştırmaları Merkezi (BSV-TAM) bu düşünceler doğrultusunda, yazma halindeki bazı klasik eserlerin yayına hazırlanmasını kararlaştırmıştır. Şüphesiz bu tür klasik eserlerin yayına hazırlanması sırasında; yazma nüshalarının tespit ve değerlendirilmesinden başlayıp, bunların karşılaştırılmasına, doğru bir şekilde günümüz harflerine aktarılmasına, notlandırılmasına, dizinlenmesine kadar süren zorlu ve dikkat isteyen bir süreçten geçmek elzemdir. Bundan dolayı, hem yayınlanacak eserlerin, hem de bu eserleri yayına hazırlayacak değerli ilim adamlarının tespitinde azami düzeyde seçici davranmayı ilke edindik.

Osmanlı tarihini derinlemesine tanımamıza imkan sağlayacak bu dizinin ilk eseri 2007 yılında yayınladığımız Kınalızade Ali Çelebi’inin Ahlâkı Alâi’si idi. İkinci eser olarak, Osmanlı vekayinameleri (kronikleri) arasında müstesna bir yere sahip olan Mehmed Raşid’in (1670-1735) Târîh-i Râşid’i ve Küçük Çelebizâde İsmail Âsım Efendi’nin (1685-1760) ona yaptığı zeyli (ilave cildi) yayınlamayı uygun gördük. Meşhur Naîmâ Tarihi’nin kapsadığı son yıldan, yani 1660’tan 1729 tarihine kadar olayları ihtiva eden bu iki eser, dönemi ve genel olarak Osmanlı tarihini anlamak açısından vazgeçilemez kaynaklar arasında yer almıştır.  Nitekim yazılır yazılmaz nüshaları çoğaltılmaya başlamış, Müteferrika matbaasında basılmış ve bu sayede sonraki dönemlerde de sıkça kullanılmıştır. Biz de bu yayını gerçekleştirirken Müteferrika baskısını esas alarak Süleymaniye Kütüphanesi Hekimoğlu ve Reisülküttab nüshaları ile Medine nüshasını kullandık. 

Yıllar önce BSV-TAM bünyesindeki bir grup arkadaşın başlattığı bu çalışma böylece çok önemli bir eserin neşri ile sonuçlanmış oldu. İslam ve Osmanlı tarihi alanlarında metin tecrübesine sahip ve ilmî çalışmalarını yürütmekte olan bu grup yıllar içerisinde genişleyerek eserin ilk okumasını yaptı ve dizgisini gerçekleştirdi. Bu grupta yer alan Osman Sacid Arı, Abdülkerim Asilsoy, Ebubekir Ceylan, Fatih Çalışır, Hilal Çay, Yasemin Erdinç Çiçek, Selman Dilek, Sevgi Güneş, Fulya İbanoğlu, Taha İmamoğlu, F. Samime İnceoğlu, Sabite İnceoğlu, Abdülhamit Kırmızı, Haşim Koç, Kemal Faruk Molla, Şule Mutlu, Emine Özdemir, N. Bilge Özelİmanov, Sümeyye Parıldar, Reyhan Sarıkaya, Fatma Sel Turhan, Fatma Silkin, Zeynep Süslü Berktaş, Cengiz Şeker, Menekşe Türkmen, Yunus Uğur, Nilüfer Usta, Hüseyin Üçyiğit, Neşe Vona, Asiye Yılmaz ve Gülsüm Yiğit’e böylesine büyük bir yükü omuzlama konusunda verdikleri destek için müteşekkiriz. Grubun yorgun düştüğü bir zamanda Baki Çakır ve Ahmet Zeki İzgöer yardıma koştu ve özellikle 46. ciltlerin transkripsiyonunu ve metinlerin ikinci okumasını üstlendiler. Osman Sacid Arı ve Zeynep Süslü Berktaş metnin ikinci defa gözden geçirilmesi sürecinde büyük emek verdiler. Halit Özkan ve Asuman Erkan Emin metindeki Arapça ibarelerin Hakkı Uygur ve Turgay Şafak ise Farsça ibarelerin çevirisini yaptılar. Özgür Oral eser üzerinde çalıştı ve indeksi için büyük gayret sarf etti. Ahmet Zeki İzgöer eseri baştan sona titizlikle tarayarak hem redaksiyon yapmış oldu hem de kapsamlı bir indeks hazırladı. Betül Algın ve Zeynep Trabzonlu, Ahmet Zeki Bey’e yardımcı oldu. Mehmet İpşirli hocamıza en baştan itibaren çeşitli meselelerle ilgili danıştık. Himmetleri dâim olsun.

Abdülkadir Özcan hocamız bu eserin hazırlanma sürecindeki en önemli isimdir. Eserin önemi, nüshaları, metnin ve indeksin satır satır kontrolü, giriş yazıları ile baştan sona tüm süreçlerde bizim yanı başımızda oldu. Târîhi Râşid’de olduğu gibi başka birçok Osmanlı tarih eserinin neşrine rehberlik eden hocamıza tarihçiler olarak medyunı şükranız. Yayın sürecinin çeşitli aşamalarında katkısı bulunan yayınevinden Özgür Oral ve Hayat Ajans’tan Salih Pulcu ve Ayşenur Gönen başta olmak üzere diğer zevâta da teşekkürü bir borç biliyoruz. Bu uzun süreç ve büyük gayret kurumsal bir destek ve motivasyon olmadan olamazdı. Mustafa Özel ve Faruk Deniz şahsında Bilim ve Sanat Vakfı yöneticilerine ve bu eseri gündemine alıp bu aşamaya getiren Türkiye Araştırmaları Merkezi’nin değerli mensuplarına ve özellikle Coşkun Çakır, Şevket Kamil Akar, Yücel Bulut, F. Samime İnceoğlu, Zahit Atçıl, Serhat Aslaner ve Yusuf Ziya Altıntaş’a katkı ve teşviklerinden dolayı teşekkür ediyoruz.

Sizi bu çok değerli eserle baş başa bırakırken; bundan sonra yayınlayacağımız diğer klasik eserler için her türlü katkınızı beklediğimizi belirtiyor ve bu tür kaliteli ve emek mahsulü yayınların sayısının hızla artmasını ümit ediyoruz.

Yunus Uğur

Bilim ve Sanat Vakfı, Türkiye Araştırmaları Merkezi 

NOT: Kitabın dağıtımı Eylül ayında yapılacaktır, şuan BSV Kitap satıştan ve İstanbul Beyazıt Cami avlusundaki Klasik/Küre standlarından temin edilebilir.