SAM YAYINLAR
28 - Güzelin Güncelliği
24 Nisan 2014 Perşembe
SANAT VE FELSEFE İLİŞKİSİNDE
GÜZELİN GÜNCELLİĞİ
Zeynep Gemuhluoğlu
3 Mart 2011
Hazırlayan
Neslihan Demirci
Redaksiyon
Betül Özel Çiçek
Bilim ve Sanat Vakfı Notlar 28
Sanat Araştırmaları Merkezi Notlar 8
Bilim ve Sanat Vakfı Sanat Araştırmaları Merkezi’nin 2004 yılından bu yana düzenlediği Kırkambar Sohbet programı kapsamında 2011 yılının Mart ayında Dr. Zeynep Gemuhluoğlu’dan “Sanat ve Felsefe İlişkisinde Güzel’in Güncelliği”ni dinledik. Konuğumuz, söyleşi boyunca kuramsal ayrıntılara girmeksizin ‘güzel’in her dönemde içinde kalınacak bir anlam dünyası değil, daima kendi ötesini görünür kılan bir bakış açısına dönüşmekte olduğunu ifade etti. Böylece birlikte Platon’dan günümüze kadar felsefe tarihinin köşe başlarında, bazen de ara sokaklarında felsefe-sanat ilişkisinin izini sürmeye çalıştık.
“Eğer bir dramatik şair, ideal devleti ziyaret edecek olursa kendisine nazikçe sınıra kadar eşlik edilmesi gerektiğini” söyleyen ve aslında çoğu kez bu kadar da nazik olmayan Platon, “felsefe ve şiir arasındaki eski çekişme”den söz eder. Ona göre ‘güzel’, sanatın eline teslim edilemeyecek kadar önemli bir şeydir. Platon’un söz ettiği kadim çekişmeyi bilemesek de ondan sonra sanatın felsefe karşısında uzun bir zaman meşruiyet problemi yaşadığını görebiliriz: Sanat konusunda selefi kadar katı olmayan Aristo’nun yaklaşımı neydi? Aristo’dan sonra onun Organon’una dahil edilen Poetika, batı ve doğu orta çağlarında sanata bakışı nasıl değiştirdi? Sanatın ‘zanaat’ten ayrılıp ‘güzel sanatlar’ olarak ikame edildiği modern bilinçle desteklenen estetik yani ‘güzelin bilimi’, sanata felsefe nezdinde nasıl bir meşruiyet verdi? Kant’ın sanata bakışındaki önemli yenilik nedir? Hegel, “sanatın geçmişte kalması”ndan neyi kastediyordu? Nietzsche ve Heidegger felsefeyi sanata ne kadar yaklaştırdı? Gadamer’in “oyun, sembol ve festival olarak sanat”tan kastı neydi? Modernizmin çocuğu olan ‘insan’ın yanı sıra ‘sanat’ın da ölümünden söz edildiği günümüzde olup biten nedir? Aşağıda metnini sunduğumuz toplantımızda bu ve benzeri sorulara cevap aramaya giriş mesabesinde istifade edileceğini umuyoruz.
Sanat Araştırmaları Merkezi
2024 Güz Programı
Vakıf faaliyetlerinin en gelenekseli olan seminerler, her yıl güz ve bahar dönemlerinde gerçekleşiyor.
DETAYLI BİLGİ