English GİRİŞ YAP

Görünmeyen Umman: 70. Ölüm Yıldönümünde Ahmet Avni Konuk

15 Kasım 2008     
Oturum Başkanı: Reşat Öngören
Sa­vaş Ş. Bark­çin: “Ah­med Av­ni Bey:
Gö­rün­me­yen Um­man”
Mus­ta­fa Tah­ra­lı: “Ah­met Av­ni Bey’in
Fü­sû­su’l-Hi­kem Şer­hi”
Sa­fi Ar­pa­guş: “Ah­met Av­ni Bey’in
Mes­ne­vî-i Şe­rif Şer­hi”
Sa­vaş Ş. Bark­çin: “Ko­nuk ve Mu­si­ki:
Raks ve Te­ren­nüm”
 
Değerlendirme: Zülfikar Kürüm
 
Cum­hu­ri­yet’in ku­ru­lu­şu­nun pe­şi sı­ra ya­pı­lan dev­rim­ler ne­ti­ce­sin­de bu top­rak­lar­da ya­şa­yan, bu top­rak­la­ra ha­yat ve­ren bir­çok ilim, ir­fan ve sa­nat er­ba­bı çe­şit­li akı­bet­le­re uğ­ra­dı. Akı­bet­le­rin he­men hep­si hü­zün­lüy­dü ve bu de­ğer­li in­san­la­rın bir­ço­ğu ver­mek is­te­dik­le­ri eser­le­ri ve­re­me­den gö­çüp git­miş­ler­di. Çe­şit­li ya­sak­la­rın hü­küm sür­dü­ğü o gün­ler­de, PTT Mü­dür Yar­dım­cı­lı­ğı ya­pan ve fa­kat as­lın­da bir um­man, gö­rün­me­yen um­man ol­du­ğu gü­nü­müz­de da­ha ye­ni ye­ni an­la­şı­lan Ah­met Av­ni Bey, giz­li­ce eser­le­ri­ni ya­zan, bu eser­le­ri­nin ya­yım­la­na­ma­ya­ca­ğı­nı ken­di­si­ne söy­le­yen­le­re “Ben sa­de­ce yaz­mak­la va­zi­fe­li­yim” di­ye mu­ka­be­le ede­cek ka­dar te­vek­kül sa­hi­bi bü­yük bir âlim ola­rak arz-ı en­dam eder. Âlim ki­şi­li­ği­nin ya­nı sı­ra, Ah­met Av­ni Bey’in ay­nı za­man­da pek ka­len­der bir mu­ta­sav­vıf, bü­yük bir mû­sı­ki­şi­nas, mû­sı­ki na­za­ri­yat­çı­sı ve çok güç­lü bir şa­ir ol­ma­sı, ken­di­si­ni yâd et­me­yi el­zem kı­lı­yor.
Tür­ki­ye Araş­tır­ma­la­rı Mer­ke­zi ma­ri­fe­tiy­le Ka­sım ayın­da Ah­met Av­ni Bey’i “Gö­rün­me­yen Um­man: 70. Ölüm Yıl­dö­nü­mün­de Ah­met Av­ni Ko­nuk” baş­lık­lı bir an­ma top­lan­tı­sıy­la yâd et­tik. Re­şat Ön­gö­ren’in otu­rum baş­kan­lı­ğı­nı yap­tı­ğı, Sa­vaş Ş. Bark­çin, Mus­ta­fa Tah­ra­lı ve Sa­fi Ar­pa­guş’un pa­ne­list ola­rak ka­tıl­dık­la­rı bir pa­nel ile, Sa­vaş Ş. Bark­çin’in, Ah­met Av­ni Bey’e ait Fih­rist-i Mâ­kâ­mât’tan te­ren­nüm et­ti­ği, ney­zen Nu­rul­lah Ka­nık’ın eş­li­ğin­de kü­çük bir din­le­ti­den olu­şan an­ma top­lan­tı­sı yak­la­şık iki sa­at sür­dü.
Prog­ram İs­tan­bul Üni­ver­si­te­si İla­hi­yat Fa­kül­te­si’nde öğ­re­tim üye­si olan Re­şat Ön­gö­ren’in açış ko­nuş­ma­sıy­la baş­la­dı. Ken­di­si de ta­sav­vu­fî araş­tır­ma­lar ya­pan ve TDV İs­lâm An­sik­lo­pe­di­si’nde “Ah­med Av­ni Ko­nuk” mad­de­si­ni ya­zan Ön­gö­ren, Ah­met Av­ni Bey’in Fu­sû­su’l-Hi­kem, Fî­hi Mâ Fîh ve Mes­ne­vî-i Şe­rif şâ­ri­hi ol­du­ğu­nu vur­gu­la­dı; ar­dın­dan Sa­vaş Bark­çin’i tak­dim et­ti.
Gö­rün­me­yen Um­man: Ah­met Av­ni Ko­nuk ad­lı ki­ta­bı ya­kın­da oku­yu­cuy­la bu­lu­şa­cak olan Ney­zen Ali Sa­rı­gül’ün et­ki­siy­le Ah­met Av­ni Bey üze­ri­ne ça­lış­ma­ya baş­la­yan Sa­vaş Bark­çin, Ah­met Av­ni Bey hak­kın­da bi­lin­me­yen bir­çok nok­ta­ya de­ğin­di. Ah­met Av­ni Bey’in ne­se­bin­den me­mu­ri­yet ha­ya­tı­na, me­mu­ri­ye­ti­nin ken­di­si üze­rin­de­ki et­ki­le­ri­ne, ho­ca­la­rın­dan ta­le­be­le­ri­ne, ha­fız­lı­ğın­dan bir ‘kâr’ın­da bah­set­ti­ği ve ha­ya­tı­nı özet­le­yen “Raks u te­ren­nüm hâl-i dî­lim­dir be­nim” bey­ti­ne, bes­te­le­rin­den mû­sı­ki na­za­ri­ya­tı­na, âyin-i şe­rif ve şi­ir­le­rin­den şerh­le­ri­ne, il­mî de­rin­li­ğin­den dö­ne­mi­nin şart­la­rı­na, ev­li­li­ğin­den ha­yat tar­zı­na, ve­fa­tın­dan me­za­rı­na her yö­nüy­le din­le­yi­ci­yi Üs­tad’ın ha­ya­tı­na bu­yur et­ti.
Sa­vaş Bark­çin’in ar­dın­dan tak­dim edi­len Mus­ta­fa Tah­ra­lı, Mar­ma­ra Üni­ver­si­te­si İla­hi­yat Fa­kül­te­si’nde öğ­re­tim üye­si. Mer­hum Sel­çuk Eray­dın Ho­ca ile, Ah­met Av­ni Bey’in şerh­le­ri­ni yıl­lar­ca ça­lı­şa­rak or­ta­ya çı­ka­ran Tah­ra­lı ko­nuş­ma­sı­nı, bu şerh­le­ri Türk ya­yın ha­ya­tı­na na­sıl ka­zan­dır­dık­la­rı­nı an­lat­ma­ya has­ret­ti. Ken­di­le­ri­ni bu ça­lış­ma­ya iten amil­ler­den, bu ça­lış­ma­la­rın ken­di aka­de­mik ha­yat­la­rı­na ne de­re­ce yön ver­di­ğin­den bah­se­den Tah­ra­lı, şerh­le­ri dak­ti­lo eder­ken çek­ti­ği tek­nik ve il­mî zor­luk­la­rı da zik­ret­ti. Tah­ra­lı’nın an­lat­tık­la­rı, Ah­met Av­ni Bey’in şerh­le­ri­nin ne den­li de­rin­lik­li ve ni­te­lik­li ol­du­ğu­nu gös­ter­mek­te­dir. Bu­ra­da, Tah­ra­lı’nın da bes­te ve şi­ir­le­ri­nin bu­lun­du­ğu­nu, mû­sı­ki­ye vu­ku­fi­ye­ti­ni ek­le­me­den geç­me­mek ge­re­kir. Gö­nül Pa­ça­cı’nın ders­le­rin­de sık­ça kul­lan­dı­ğı 14 ma­kam­lı bes­te­nin güf­te­si de yi­ne Tah­ra­lı’ya ait.
Tah­ra­lı’yı ta­ki­ben Sâ­fi Ar­pa­guş söz al­dı. Mar­ma­ra Üni­ver­si­te­si İla­hi­yat Fa­kül­te­si’nde öğ­re­tim üye­si olan Ar­pa­guş, Ah­met Av­ni Bey’in Mes­ne­vî şer­hi­ni ya­yı­na ha­zır­la­yan eki­bin için­de. Bu şer­hi ya­yı­na ha­zır­la­ma ça­lış­ma­sı­na na­sıl başladığından bah­se­den Ar­pa­guş, Mes­ne­vî şer­hi­nin çok ha­cim­li ve de­rin bir şerh ol­du­ğu­nu vur­gu­la­dı. Ar­pa­guş, Ah­met Av­ni Bey’in di­ğer eser­le­ri­ni de kı­sa­ca sa­ya­rak han­gi­le­ri­nin ya­yı­na ha­zır­lan­dı­ğı­nı an­lat­tı. Tek­rar Mes­ne­vî şer­hi­ne dö­nen Ar­pa­guş, ese­ri ya­yı­na ha­zır­la­ma sü­re­cin­de kim­le­rin ne tür kat­kı­lar­da bu­lun­du­ğu­nu, eki­bin kim­ler­den te­şek­kül et­ti­ği­ni be­lirt­ti. Di­ğer Mes­ne­vî şerh­le­ri hak­kın­da da tek­nik de­tay­la­rı zik­re­den ve şerh­ler ara­sı kar­şı­laş­tır­ma­lar ya­pan Ar­pa­guş, Üs­tad’ın Mes­ne­vî şer­hi­nin se­ren­ca­mı­nı özet­le­miş ol­du.
Prog­ra­mın son kıs­mı­na Sa­vaş Bark­çin, Ah­met Av­ni Bey’in, dos­tu Şü­câ­üd­din Bey’e yaz­dı­ğı bir mek­tu­buy­la baş­la­dı. Bu mek­tup­ta da geç­ti­ği üze­re ken­di­si­nin Se­gâh Peş­re­vi’ni va­si­yet et­ti­ği­ni ifa­de eden Bark­çin, sa­lo­nu ney­zen Nu­rul­lah Ka­nık’tan bu peş­re­vi din­le­me­ye da­vet et­ti. Göz dol­du­ran bir per­for­mans­la peş­re­vi ic­ra eden Ka­nık’ın ar­dın­dan Bark­çin, Ah­met Av­ni Bey’in mû­sı­ki­miz­de­ki öne­mi­ni ney­zen Ha­cı Emin De­de’nin şu söz­le­riy­le tas­vir et­ti: “Ah­met Av­ni Bey, It­rî-i za­man­dır.” Ah­met Av­ni Bey’in mû­sı­ki is­ti­da­dı­nı ve Ze­kâi De­de’ye ta­le­be ol­ma­sı­nı tüm ay­rın­tı­la­rıy­la an­la­tan Bark­çin, ken­di­si­nin 119 ma­kam­lı “Kâr-ı Nâ­tık”ın­dan âyin-i şe­rif­le­ri­ne, na­za­ri­ya­tın­dan bes­te­le­ri­ne mû­sı­ki­mi­ze ka­zan­dır­dık­la­rı­na de­ğin­di. No­ta bil­gi­si ol­ma­yan ve saz ça­la­ma­yan Ah­met Av­ni Bey hak­kın­da bir­çok de­ta­ya va­kıf olan Bark­çin, mû­sı­ki­nin fel­se­fe­si ve an­la­mı üze­rin­de de dur­du.
Şa­ir, ha­nen­de, bes­te­kar ve ney­zen va­sıf­la­rı­nı ha­iz Bark­çin, Nu­rul­lah Ka­nık’ın ne­yi­nin eş­li­ğin­de, Fih­rist-i Mâ­kâ­mât’ın Dil­ke­şî­de sa­tır­la­rı­nı ve Dil­ke­şî­de Yü­rük Se­mâ­i’yi ic­ra et­ti. Prog­ram bu din­le­tiy­le ni­ha­ye­te er­di.

HAVADİS

TÜM HABERLER

EDİTÖRDEN

2024 Güz Programı

Vakıf faaliyetlerinin en gelenekseli olan seminerler, her yıl güz ve bahar dönemlerinde gerçekleşiyor.

DETAYLI BİLGİ


BİZİ TAKİP EDİN

Vakfımızın düzenlediği programlardan (seminer, sempozyum, panel, vs.) haberdar olmak için e-posta adresinizi bırakabilirsiniz.