- ANA SAYFA
- ARAŞTIRMA MERKEZLERİ
- MAM
- İlimleri Sınıflamak: İslam Düşüncesinde İlimler Tasnifi
MAM YUVARLAK MASA TOPLANTILARI
İlimleri Sınıflamak: İslam Düşüncesinde İlimler Tasnifi
M. Cüneyt Kaya, Mustakim Arıcı
19 Nisan 2020 Pazar 17:00 Salon: YUVARLAK MASA SALONU
Medeniyet Araştırmaları Merkezi Kitabiyat toplantı serisinde Müstakim Arıcı* ile editörlüğünde Klasik Yayınlarından neşredilen İlimleri Sınıflamak: İslam Düşüncesinde İlimler Tasnifi** kitabını konuşacak. M. Cüneyt Kaya'nın moderatörlüğünü üstlendiği prgorama BİSAV'ın YouTube kanalından (BİSAV TV) erişim sağlayabilirsiniz.
Kitabı görüntelemek için tıklayınız.
Arka kapaktan:
"İslâm entelektüel geleneğinin mahiyetine nüfuz edebilmemizin bir yolu da bizatihi bilgiyi ve (b)ilimleri konu edinen eserlerden geçmektedir. Bu literatür yüzyıllar boyunca Bağdat’tan Kahire’ye, Dımaşk’tan Fas’a, Semerkan’tan Şiraz’a, İstanbul’dan Endülüs’e uzanan devasa bir coğrafyada ortaya çıkıp gelişmiştir. Böyle büyük bir mirasın ve beraberinde getirdiği zorlukların farkında olarak ve Türkçede İslâm düşüncesinde ilimleri konu edinen eserler üzerine yapılmış bir telif ya da derlemenin bulunmayışını dikkate alarak bu çalışma hazırlanmıştır.
Kitaptaki on altı makaleden ilk ikisi giriş makaleleri, diğerleri ise bir müellif ve bu alandaki eseri ya da eserleri bağlamında ilimlere bakışını konu edinen yazılardır. Bir müellif ekseninde yazılan makaleler Fahreddin Râzî’den (ö. 606/1210) başlayıp on dokuzuncu yüzyıla kadar uzanan bir süreci ve İslâm coğrafyasının neredeyse bütününü içerecek şekilde tasarlanmıştır. İslâm düşüncesinin klasik döneminde ilimlerin tasnifiyle ilgili sahip olduğumuz görece ayrıntılı birikime rağmen, on üçüncü yüzyıl sonrasında bu literatürün nasıl bir gelişim seyri takip ettiği sorusu, bu eser yoluyla bir nebze olsun cevaplanmaya çalışılmıştır.
Yazarlar
Mustakim Arıcı, Ömer Türker, Eşref Altaş, Mansur Koçinkağ, Ali Ertuğrul, Cahid Şenel, Mehmet Çiçek, Şükran Fazlıoğlu, Ali Kürşat Turgut, Abdullah Taha İmamoğlu, Ahmet Kamil Cihan & Salih Yalın, Sümeyye Parıldar, Tuncay Başoğlu, Hatice Toksöz, Yasin Apaydın, M. Cüneyt Kaya."
* MÜ İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu (2002). MÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde yüksek lisansını (2005), İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde doktorasını (2011) tamamladı. Halen İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslâm Felsefesi Ana Bilim Dalında öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Temel çalışma alanları İbn Sînâ sonrası düşünce ve felsefe, İslâm düşünürlerinde siyaset ve ahlâk felsefesi ve İslâm felsefesi tarihi yazıcılığıdır.
** Klasik Yayınları, 2019
İLGİLİ YUVARLAKMASALAR
- Osmanlı Hat Sanatında Tekke Yazıları
- Bir Mirasın Tevarüsü / 30. Ölüm Yıldönümünde M. Seyfettin Özege
- Bir Sebk-i Hindî Şairi Olarak Şevket-i Buharî ve Osmanlı Şiirine Etkisi
- Türkiye’de Dilbilimi Çalışmalarının Bugünkü Durumu
- Osmanlı Edebiyatında Himaye Geleneği Üzerine Düşünceler
- Geç Osmanlı Dünyasında Mimarlık ve Hafıza - Arşiv, Jübile, Âbide
- Türk’ün Felsefe ile Yüzyıllık İmtihanı: Felsefeye Giriş Kitapları Üzerine Bir İnceleme
- Gelenekselci Ekol ve İslam
- İslamcılık ve Muhafazakarlık Bağlamında 21. Yy. Başlarında Türkiye'de Entelektüeller
- Evrim ve Tasarım Arasında İnsan-Oluşu Anlamak
- Kelam-Felsefe İlişkisine Problem Odaklı Bir Yaklaşım
- Matematik ve Metafizik
- Tasavvufi Geleneğin Osmanlı Siyasi Düşüncesinde Tezahürü
- Adalet Dairesi Kavramı: Teşekkülü ve Temel Unsurları
- Osmanlı Klasik Döneminde Cebir
- Molla Lütfi: el-Metâlibü’l-ilâhiyye fî mevzûâti’l-ulûmi’l-lugaviyye & Süyûtî: en-Nukaya fî mevzûati’l-ulûm
- Fıkıh Usulünde Fahreddin er-Râzî Mektebi
- Celaleddin ed-Devvânî: Enmûzecü’l-ulûm & Sipahizâde: Enmûzecü’l-fünûn
- Taşköprîzâde: Miftâhü’s-saâde ve misbâhü’s-siyâde fî mevzûâti’l-ulûm & Sadreddinzâde Şirvânî: el-Fevâidü'l-Hâkâniyye el-Ahmedhâniyye
- Osmanlı'nın Felsefi Mirası
- Merleau-Ponty ve Estetik Dünyanın Logos'u
- Sosyal Servet: İslamda Yönetim-Piyasa İlişkisi
- Kelamda Nedensellik: İlk Dönem Kelâmcılarında Tabiat ve İnsan
- Muslihuddin Lârî: Enmûzecü'l-ulûm & Sıddîk Hasan Han: Ebcedü'l-ulûm
- Ölüm Felsefesi (Mısırlı'larda, Upanişad'larda Budizm'de ve Hıristiyanlıkta)
- Fıkıhtan Hukuka: Osmanlı'da Hukuk Eğitiminin Dönüşümüne Sosyolojik Bir Bakış
- Musikiden Müziğe Osmanlı Türk Müziği: Gelenek ve Modernlik
- Farabi'nin Siyaset Felsefesi: Kökenleri ve Özgünlüğü
- I. Dünya Savaşı Yıllarında Osmanlı Devleti'nde Casusluk Faaliyetleri
- Marksizm ve Felsefe: Karl Korsch Üzerinden Bir Okuma
- Din Felsefesi Açısından İlahi Mükemmellik
- Darülfünun Felsefe Hocası Olarak Babanzade Ahmed Naim
- Türklerde Askeri Müzik Geleneği: Tuğ, Nevbet, Mehter
- Süleymaniye Camii Geometrik Desenleri ve Tekil Bir Uygulama
- Seyyar Masalcılar: Performans ve Söyleşi
- Alafranga Halleri: Geç Osmanlı'da Adab-ı Muaşeret
- Edebiyat, Müzik ve Hat Sanatında Anlam Sorunu
- Sanat ve Felsefenin Ortak Kökeni: Platon Düşüncesinde Tekhne
- Adaletin Güçle İmtihanı: İslam Siyaset Düşüncesinde Savaş Ahlakı
- Taşköprizade'nin Ahlak ve Siyaset Düşüncesi
- Doğumunun 125. Yılında Bir Dâhi: Şerif Muhiddin Targan /Modernleşme Sürecinde Bireyselleşme ve Virtüozite İlişkisi
- Nihilizmi Sufizm ile Aşmak: Muhammed İkbal ve Felsefesi
- Osmanlı’da Adalet Fikri ve Pratiği
- Osmanlı İstanbul'unun Eğlence Kültürü ve Karagöz
- Mensur Bir Medhiye Örneği: Şâzî'nin Güzelce Ali Paşa Medhiyesi
- Osmanlı Devleti ve Şii Tebaası
- Bilim Savaşları: Modern Bilim İmgesinin Dönüşümü
- Nasiruddin Tusi'de Önermeler Mantığı
- Akdeniz'de Osmanlı-İspanya Rekabeti, 1560-1574: Teşkilat, Denizgücü ve Savaş
- Osmanlı Klasik Çağında Hilafet Meselesi
- Nezakette Kusur Etmeyen Barbarlar: Cizvit Rahip Paul Tafferner'in Gözünden Osmanlı Diplomasisi (1665-1666)
- Hilafet ve Saltanat
- Uluslararası İlişkilerde Adalet Sorunu ve İslam Dünyası
- Gelenek Tiyatromuz ve Karagöz
- Historia: Antikçağda Araştırma Fikrinin Doğuşu
- Osmanlı Mimarîsini Çalışmak
- İbn Sina ve Aquinas'ta Tanrının Bilinebilirliği
- Alevler İçinde Osmanlı İstanbulu: Erken Modern Dönemde Şehir Yangınları, Yönetim ve Toplum
- Paul Ricoeur’de Sembol ve Metafor
- Karagöz Musikisinin İcra Üslubu
- Uluslararası Siyasette Adalet Problemi
- Platon Düşüncesinde Mimesis Eleştirisi
- Karagöz Mısır'dan mı Geldi?
- Gabriel de Luetz, Aramon Baronu ve Senyörü, Osmanlı Topraklarında (1546-1553): Elçiliği ve Ma‘iyyetinin Mâhiyeti
- Çarlık Rusyası'nda Tiflis Vilayeti
- Osmanlı Kudüsü'nde Toplum ve Siyaset (1703-1789)
- Dil, Söz ve Fesahat: Cürcânî'nin Sözdizim Teorisi
- İslam İktisat Düşüncesi: Birikim ve Yönelim
- İşraki Felsefede Misal Alemi
- İhyâ'dan Üç Bahis
- Tasvir Teori ve Pratik Arasında İslam Görsel Kültürü
- Karagöz Perdesi'nde Sinema
- Habsburgların Entellektüel Diplomatı Busbecq ve Türk Mektupları
- İlhadı Tartışmak: 15. Yüzyılda Zeyniyye Tarikatı Dervişlerinin İbn Arabi Hakkındaki Düşüncelerinin Değişimi
- Varlık Olmak Bakımından Varlık Üzerine Düşünmenin İmkanı
- Hegel ve Heidegger'de Dünyanın Tarihselliği
- İslamcı Gençliğin Oluşumu: Akıncılar
- II. Selim Dönemi Osmanlı Diplomasisinin Ölçüt ve Çeperleri
- Yükselen Çin ve Ortadoğu: Çin’in İran, İsrail ve Türkiye’ye Yönelik Dış Politikası
- Osmanlı'da Geleneksel Temaşa Sanatlarından Sinemaya Geçiş
- Örencik Kır Evleri
- Körfez Krizi ve Katar’ın Güvenlik Yaklaşımı
- Osmanlı Dünyasının Kadın Bânileri: Gülnuş Sultan
- Jacques Derrida ve Teknik Sorunu
- Tarih Araştırmalarında Yeni Bir Metot: Osmanlı Arkeolojisi
- Peygamber Yasasının Gölgesinde: İbn Sina Sonrası Ameli Felsefe
- Kan Dolaşımı, Ameliyat ve Musiki Makamları: Kantemiroğlu ve Edvâr'ının sıra dışı müzikal serüveni
- İslam Düşünce Tarihi Yazımında Dönemlendirme Sorunu
- 100. Yılında Filistin Meselesi: Osmanlılar, Siyonistler ve Balfour Deklerasyonu
- XIX. Yüzyıl Osmanlı Şehir Tarihi Yazımı: Hükümet Konakları Örneği
- İlkçağ Yunan Felsefesinde Tanrılaşma Arayışı
- İslam Siyaset Düşüncesi Kaynağı Olarak Füru-ı Fikıh Kitapları
- Öznenin Hakikat Kaygısı
- Erken Dönem Hanefi Usul Yazıcılığı ve Debusi
- Edebiyat ve Felsefenin Kavşağında Sinema
- İstibdat’tan I. Dünya Savaşı’na Kadar Osmanlı’da Sinema
- Güncelleşen Karagöz Metinleri ve Dramaturji
- Erken Modern Akdeniz Dünyasında Bir Osmanlı Liman Kentinin Oluşumu: İzmir (1580 - 1780)
- 16. Asırda Bir Osmanlı Coğrafyacısı: Sipâhizâde Mehmed ve Eseri Evzahu'l-mesâlik
- Viyana’dan Kudüs’e Siyonizm’in Seyri
- İstanbul, Modernlik, Sinema
- Kırık Bir İlk Hikâyesi: Türk Sinemasının Başlangıcına Dair
- Kutsal Sanat Metafiziği
- Filistin Sinemasının Dünü Bugünü
- Genetikten Epigenetiğe: 'İnsan Doğası' Kavramının Biyolojik İçerimleri
- Bir Osmanlı Şehrini Çalışmak 2
- Modernleşen Osmanlı Taşrasında Yönetmek ve Yönetilmek: Batı Anadolu Kazaları (1876-1908)
- Arap-İsrail Savaşları ve Bölgesel Etkileri
- Hannah Arendt Düşüncesinde İnsanlığa Karşı Suçların Temellendirilmesi
- İstanbul’da Sessiz Sinema ve Kamusal Alan
- 2017'de Bilim: Buluşlar, Yenilikler, Beklentiler
- Edebiyattan Sinemaya Gerçeğin Sanatsal Serüveni ve Belgesel Sinema
- Turgut Cansever Atölyesi
- Kapalı İktisat Açık Metin
- Ekokurgu: Ekolojik Sorunların Çözüm Yolu Olarak Edebiyat
- Sanayileşme ve Şehir Gelişimi (1850-2000): Tarihsel Kaynaklar ve Yeni Yöntemler
- Osmanlı Şehirleri Atlası: Şehirler İçin Yeni Tanımlamalar
- Klasik Dönem Osmanlı Mimarisinde Geometrik Desenler
- Osmanlı Sinemasında Genel Hukuki Düzenleme Çalışmaları: Bir Lâyihanın Serencamı
- Felsefi Hermenötik ve Sanat
- Bir Tarih Malzemesi Olarak Film
- Komitenin Ruhu Talat Paşa
- Ebu Hanife Entelektüel Biyografi
- Şehir ve Mahalle: Osmanlı Trabzon'unda "Keşf-i Kadîm"
- Hilafet: Erken İslâm Tarihinden Osmanlı'nın Son Yüzyılına
- Siyasal Düzenin Tabiatı: Modern Mekanizmacı ve İbn Halduncu Tasavvurlar
- Dar Kapıdaki Mesih: Walter Benjamin ve Politik Felsefesi
- Settler Colonialism in Palestine/Israil
- Siyasetnâmeleri Yeniden Okumak: Bir Yönetim Bilimci Gözüyle Geleneksel Siyasi Düşünce
- Amerika’da Osmanlı Tarihçiliği
- Amerika ve Modern Türkiye’nin Oluşumu: Bilim, Kültür ve Siyasi İttifaklar
- Mamure'ye Bakmak İmarı Görmek: Bir Osmanlı Mahallesinin Teşekkülü ve Tekâmülü
- Hadislerle Hudeybiye Antlaşması
- II. Meşrutiyet Döneminde Kadıköy’de Gündelik Hayat ve Sayfiye Kültürü
- Milli Sinema Osmanlı'da Sinema Hayatı ve Yerli Üretime Geçiş
- Sultan Osman’ın Bastırdığı Üç Nadir Sikke
- Osmanlı Deniz Tarihçiliği: Otobiyografik Bir Anlatı
- Osmanlının Son Döneminde Evlerdeki Hatların Kültürel Rolü
- Beşir Fuat'ın Victor Hugo ve Voltaire Biyografilerinde Özne, Edebiyat Eleştirisi ve Yazınsal Uzlaşım
- 19. Yüzyıldan Günümüze: Romantizm, Melankoli ve Siyaset
- Osmanlı’da Köleliğin Sonu: Uluslararası Hukuk ve Mahremiyetin Siyaseti
- Osmanlı Toplumunda Kültürel Üretim Mekânları
- Tanrı Tabiatı Yaratıyor mu? Zorunluluk Çerçevesinde Bir Yaklaşım
- İbn Haldun'un Mukaddime'sinde Maişet Yolları
- Devletin Kahyası, Sultanın Efendisi Mehmed Said Hâlet Efendi
- "İkinci" Evden "Birinci" Eve: Yahşibey Evleri ve Diğer Altı Ev
- Politik Praksis İmkanı Olarak Walter Benjamin'in Tarih Kavramı Üzerine Bir İnceleme
- Türkiye Cumhuriyeti’nde Fıkıh Literatürü: Bir Hasıla
- Dindarlık mı Rasyonellik mi?: İslami ve Konvansiyonel Bankalarda Mevduat Sahibi Davranışı
- IX./XV. Asır Kahire'sinde Ulema, Medrese ve İslami İlimlerin Yüksek Öğretimi
- 2018'de Bilim: Buluşlar, Yenilikler, Beklentiler
- Zionist Archaeology and The Judaisation of Jerusalem
- 18. Yüzyıl Osmanlı’da Savaş Esirleri
- Osmanlı Akdeniz'inde Kurumsal Dönüşüm ve Girişimci Ağlar: "18. Yüzyıl Levant Kumpanyası Tüccarları ve İngiliz Tüccar Aileler"
- Geç Osmanlı’dan Erken Cumhuriyet’e İstanbullu Müzisyenlerin Sosyal Profil Analizi: Sosyal Ağlar ve Bir “Meslek” Olarak Müzik
- Edirne Üç Şerefeli Cami ve Belgeler Üzerinden Erken Dönem Onarımları
- İmparatorlukla Cumhuriyet Arasında Mustafa Kemal'in Gazetesi: Hakimiyet-i Milliye (1920-1924)
- Basra Körfezi'nde Osmanlı Denizcilik Faaliyetleri (1847-1914)
- İslam Siyaset Düşüncesinde Siyasal Nerede Aranmalı?
- Çehrin Seferi (1678) ve Osmanlıların Kuzey Politikası
- Kimlik Güvenliği Kıskacında İsrail’in Filistinli ve Yahudi Vatandaşları
- Osmanlı İmparatorluğu Posta Tarihi
- Bırakın Çocuk Oynasın
- Felsefe ve Vahiy: Sa‘îd b. Dâdhürmüz ve Felsefî Risâleleri
- Hayber Gazvesi
- Fizik ve Biyoloji Bilimlerinden Toplumsal Dünyaya Bakmak
- Osmanlı Matbaacılığının Yerelleşmesi: Yasal Zemin, Aktörler ve Toplumsal Ağlar, 1831-1863
- Dostoyevski’nin Eserlerinde Kötülük Problemi
- İktidar Teleolojisi: İbn Haldun'un Toplum ve Siyaset Teorisinde Asabiyet
- Platon'un Parmenides Diyaloğundaki "Methexis" Tartışmasının Bir Eleştirisi
- Milli Görüş Hareketi’nin Laiklik Anlayışı
- Eric Broug ile Söyleşi: İslam Sanatında Geometrik Desenler
- İslam'da Metafizik Düşünce: Kindî ve Fârâbî
- Müslüman Kardeşler ve Siyasal Kurumsallaşma Sorunsalı
- Kamu Yönetimi Âdâbı: Geleneğin İzinden Giden Modern Bir Siyasetnâme
- Kant Estetiği Bağlamında Sanat-Ahlak Bağıntısı ve Kavramsal Sanatın Zemini
- İnsan Varsayımı (I): İnsanca, Pek İnsanca
- İslamcıların Siyasi Görüşleri 2
- Gelibolulu Mustafa Âlî’nin Kayıp Farsça Divanı
- 19. Yüzyılda Kendini Yazmak: Nigar Hanım'ın Günlüklerinde Benlik İnşası
- Osmanlı-Güneydoğu Asya İlişkileri
- Nûrü’l-Beyân, Kur’ân-ı Kerîm Tefsîrinin Türkçe Tercemesi
- İktidar Teleolojisi İbn Haldûn’un Toplum ve Siyaset Teorisinde Asabiyet
- Osmanlı Matbuat Kapitalizmi ve Milliyetçilik (1913-1914)
- Êthostan Ahlâka: Antik Yunan Ahlâk Literatürünün İslâm Dünyasına İntikali ve Alımlanışı
- Milli Görüş Hareketi: Siyasal ve Toplumsal Dönüşümler
- Kelâm ile Tasavvuf Arasında: Bahâeddinzâde ve Kader Anlayışı
- Tek ve Tenha: Akif Emre
- Aklın Sınırlarında Metafizik: Felsefi Akledilirler Öğretisi
- İstanbul-Göksü ve Çevresinin Tarihi Coğrafyası ve Mekânsal Değişimi (1394-1877)
- Osmanlı'da Siyasi ve Hukuki Bilginin Sekülerleşmesi Bağlamında 'Meşrutiyet' Kavramı (1860-1911)
- 18. Asrın İlk Yarısında Osmanlı-Şii İlişkileri ve Osmanlı Hilafeti
- İslamcılığın Kırk Yılı: Atasoy Müftüoğlu Düşüncesi Üzerinden Bir Okuma
- Osmanlı İmparatorluğu’nun Tuna Donanması: Teşkilatı ve Faaliyetleri (1683-1718)
- Müziği Kitaptan Dinlemek
- Alaturka: Türk Müziğinde Bir Üslup
- Temsil Krizi: Türk Romanında Örtülü Kadının Edebi Kimliği
- Kadîm ile Cedîd Arasında – III. Selim Döneminde Bir Mevlevi Şeyhi: Abdülbâki Nâsır Dede’nin Musıki Yazmaları
- Osmanlı'nın Para İle İmtihanı
- İslami Davanın Güzergâhı: Metodik İslamcı İktidar Teorileri
- Siyasi Tecdîd ve Osmanlılar
- Toplumsal Muhalefetin 100 Yıllık Muhasebesi: Sol, Liberalizm, İslamcılık
- Geç Osmanlı Dönemi Romanlarında Şair ve Şiir
- Geç Osmanlı Toplumunda Matbaalar ve Kitap Yayıncılığı
- Osmanlı'da Muhalefet ve İktidarın İran Meşrutiyetine Yönelik Siyaseti
- Fas'ta İslam Mimarisi: Kuruluşundan Sa'dîler'in Sonuna Kadar
- Serhadde Osmanlı Garnizonları
- Medine Vesikası Tartışmalarını Anayasacılık, Çoğulculuk ve Oydaşmacılık Işığında Yeniden Düşünmek
- Din ve Milliyet - II. Meşrutiyet ve Milli Mücadele Dönemlerinde Milliyetçilik Tartışmaları
- Ok, Tüfek ve At 16. Yüzyıl Osmanlı Askerî Devrimi
- Mabeyn-i Hümayun
- Gazzâlî Okumaları: İlcâmu’l-avâm an ilmi’l-kelâm
- Türkiye’de Gerçek Olamayan Muhafazakârlığın Kimlik Sorunu
- Bir Metni Kuşatmak İbn Sîna’nın De Anima Üzerine Notlar’ı
- Fârâbî’de Hakikat-Siyaset İlişkisi
- İbn Sîna’nın Doğa Felsefesinde İsti‘dâd: Türleşme ve Bireyleşim Bağlamında Bir İnceleme
- Hintli Bir Alim Olarak Abdülhakim Siyâlkûtî ve Osmanlı İlim Çevrelerinde Alımlanışı
- Şaman ve Tengri: Bir "Bozkır Tarih Yazımı" Eleştirisi
2024 Güz Programı
Vakıf faaliyetlerinin en gelenekseli olan seminerler, her yıl güz ve bahar dönemlerinde gerçekleşiyor.
DETAYLI BİLGİ