Divan edebiyatı, klasik edebiyat ya da eski edebiyat gibi kavramlarla anılan, belli form ve ölçü kalıplarıyla yazılan manzum eserlerin düzgün okunabilmesi/anlaşılabilmesi için gerekli en önemli altyapı bilgilerinden biri de vezin bilgisidir. Türk edebiyatının klasik dönemi içinse bu vezin aruz ölçüsüdür.

Aruz ölçüsü Arap şiirinde ortaya çıktıktan sonra VIII. yüzyılda belli bir olgunluğa ve disipline ulaşmıştır. Bundan sonra bu ölçü İslam kültürü aracılığıyla yayılmış, Farsça ve Türkçe başta olmak üzere birçok dilde yazılan şiirlerde kullanılır olmuştur. Ancak genel yapısı itibariyle hemen hemen hiç değişikliğe uğramamış, yalnızca aynı düzen ve kurallar içerisinde bazı yeni kalıplar türetilmiştir. Ayrıca bu kalıplar içerisinde daha akıcı bulunanlar daha çok tutulmuş, bazıları daha az kullanılır olmuştur.

Kadir Turgut’un* koordinatörlüğünde yürütülecek atölyede klasik edebiyatın bu manzum eserlerinin düzgün okunabilmesi/anlaşılabilmesi için kulağa hitap eden aruz vezni bilgisi/becerisi edinilmesi amaçlanmaktadır. Atölyede her hafta belli ölçülerde seçilmiş şiirlerin yeterince tekrarlanmasıyla kulakta ölçü sesinin ve ritminin yerleşmesi sağlanacaktır. Şiirlerdeki ölçü, ahenk yanında beyitlerdeki söz yapısı ve vurgu için de önem taşımaktadır. Bu nedenle şiirin ölçüsünü göz önünde bulundurmak daha iyi anlamaya da katkı sağlayacaktır.

10 Hafta boyunca devam edecek programı bitiren kişilerin, okuduğu ya da dinlediği manzum eserin veznini tespit edebilir, bir şiiri düzgün ve ahenkli şekilde okuyabilir hale gelmesi hedeflenmektedir.

Zoom uygulaması üzerinden yürütülecek olan atölyeye katılmak isteyenlerin 17 Ekim 2020 Cumartesi günü saat 18.00’e kadar linkteki formu doldurmaları gerekmektedir. Atölyenin başlangıç tarihi ve saati katılımcılara mail yoluyla bildirilecektir.

Başvuru için lütfen tıklayınız.

Kaynaklar:

• Nihad M. Çetin, “Arûz”, DİA, c. III, s. 424-437.
• Haluk İpekten, Eski Türk Edebiyatı: Nazım Şekilleri ve Aruz, 14. baskı, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2011.
• Türk Edebiyatı’nın tanınmış şairlerinin divanları.

*Şeyh Vefâ’nın Farsça şiirleri üzerine yazdığı teziyle yüksek lisans ve Molla Câmî’nin eserlerinin Türk edebiyatındaki izleri üzerine yazdığı teziyle de doktora derecesi aldı. Halen İstanbul Üniversitesi Fars Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalında öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.