TAM YUVARLAK MASA TOPLANTILARI

Son Bostancıbaşı Defterine (1822-1823) Göre Boğaziçi ve Haliç Sahilleri

Hülya Arslan

21 Kasım 2019 Perşembe 17:00 Salon: ŞAKİR KOCABAŞ SALONU

Kasım ayı Tez-Makale programı konuğumuz Hülya Arslan ile Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi’nde tamamladığı yüksek lisans tezi* üzerine bir oturum gerçekleştireceğiz.

 

Özet:

“Başta Haliç ve Boğaziçi olmak üzere İstanbul tarihine dair çok önemli veriler ihtiva eden kaynaklardan biri de Bostancıbaşı Defterleridir. Periyodik olarak tutulan bu defterlerden dönemin İstanbul’unun sahillerinin iskân politikasından demografik yapısına, stratejik mahallerinden mimari yapı türlerine, sosyal değişim ve dönüşümünden yine sosyal ve ekonomik lojistiğine kadar birçok konu hakkında bilgiye ulaşmak mümkündür.

Şimdilik 11 tanesi bilinen bu defterler üzerine yapılan çalışmalarda metinler sadece Osmanlı Türkçesinden günümüz Türkçesine çevrilmiş, fakat hiç birinde kayıtların detaylı dökümü, sınıflandırılması ve analizi yapılmamıştır. Şehrin ekonomisi, siyaseti, sosyolojisi, demografisi, mekansal toponimi ve topoğrafisi ve diğer özellikleri hakkında önemli bilgiler ihtiva eden Bostancıbaşı Defterlerindeki kayıtların çeşitli yönlerden sınıflandırılması, analiz edilmesi, sayısal verilerle İstanbul sahilleri gerçeklerinin görünür hale getirilmesi mümkündür ve tezimizin asıl amacı da budur.

Çalışmamızın ana kaynağı olan ve son Bostancıbaşı Defteri olduğu kanısına vardığımız defter öncelikle Osmanlı Türkçesinden latin harflerine çevrilmiştir. Ardından defterin içindeki bilgilerden yola çıkılarak tarihlendirilmesi yapılmıştır. Ve diğer Bostancıbaşı Defterlerinin künyeleri ve üzerlerine yapılan çalışmalar listelenmiştir. Bostancıbaşılığın ve Bostancıbaşı Defterlerinin mahiyeti izah edildikten sonra çalışmanın odağını oluşturan kayıtların analizine geçilmiştir. Defterde kayıtlı bilgiler yapıların türleri, sahiplerinin sosyal durumları, kullanım amaçlarına göre sınıflandırılmış, defterde zikredilen isimler ve sayısal bilgiler grafik ve tablolarla gösterilmiştir. Yine bu bilgiler bölge ve semtlerine göre tasnif edilmiştir. Ayrıca mülk sahiplerinin meslekî, dinî ve sosyal çeşitlilikleri incelenerek dökümü yapılmıştır. Her bir tablo veya tasnifi destekleyen ilave bilgilerle bu analizlerin arka planı ve zemini gösterilmeye çalışılmıştır. II. Mahmud döneminde, Rum isyanı sonrası yazılan 1822-1823 yıllarını kapsayan ve bize göre son Bostancıbaşı Defterinin ayrıntılı bir dökümü ve analizi niteliğindeki bu çalışma, şehir tarihi ve sosyal tarih açısından sonraki çalışmalara ışık tutacak önemli bilgiler ve sonuçlar ihtiva etmektedir.”

 

* FSMVÜ, YL Tezi, 2019

EDİTÖRDEN

SEMİNERLER

Vakıf faaliyetlerinin en gelenekseli olan seminerler, her yıl güz ve bahar dönemlerinde gerçekleşiyor.

DETAYLI BİLGİ


BİZİ TAKİP EDİN

Vakfımızın düzenlediği programlardan (seminer, sempozyum, panel, vs.) haberdar olmak için e-posta adresinizi bırakabilirsiniz.